Hoofdfoto boven : Robert-Jan Meijer
Foto onder bij bericht: Vincent Wols
ZAANDAM – Zomaar een zomerse zondagmiddag in augustus, Zaandam. Zomaar 4 mensen op één foto: ieder met een eigen verhaal. De vrouw in de scootermobiel reageert verheugd en opgewekt: ‘Wat is het prachtig om te zien hè meneer! Waar zie je zo’n mooi dier van zo dichtbij, dat zou ik elke dag wel willen, maar helaas wordt het voor deze circusmensen steeds moeilijker. Ik ga elke dag even kijken’, zo vertelt ze, als ik haar kort even spreek. Haar ogen stralen en het brengt haar vreugde…
Eenzelfde reactie bij passerende hondenbezitters: Zij wandelen met hun hond, de man rechts met zijn Afrikaanse olifant, Buba. Dat is nodig want de dieren op de foto hebben hun beweging nodig.
Hoewel alle mensen op de foto verschillend zijn, hebben zij allen iets gemeen: ze houden alle drie zielsveel van hun dier, dat kun je zien. Vrijwel elke dag gaan ze met hun dier wandelen, met passie. Ze hebben nog iets gemeen, zij zijn tolerant naar elkaar. En ook gemeenschappelijk is, dat de dieren goed naar hun eigenaar luisteren… Misschien nog wel beter dan mensen naar elkaar luisteren…
Toch ligt het houden van deze ene olifant (èn het welzijn van een handjevol andere circusdieren) – afgezet tegen het aantal van 33,4 miljoen ‘gezelschapsdieren’ in Nederland – sterk onder een vergrootglas van mensen die zeggen het goed voor te hebben met ‘dierenwelzijn’… Al weten we eigenlijk niet goed wanneer dieren ‘wel’ zijn. Ondanks dat de dieren op de foto vooral zijn grootgebracht door mensenhanden, heeft de olifant het predicaat ‘wild dier’ gekregen èn heeft de man rechts inmiddels met veel strengere regels te maken dan de hondenbezitters links. Als ware hun kind houden zij van hun dier en gaan zij met passie met hun dieren om…
De honden links mogen gewoon geaaid worden, de olifant rechts niet: de overheid heeft met de invoering van het gebruik op wilde dieren verboden dat er direct contact is voor commerciële doeleinden. Toch hebben de beide dieren van nature sociale behoeften en zijn zij nieuwsgierig. En er is nog iets: een olifant kun je niet zomaar wegbergen of onzichtbaar laten zijn. Dat zou je ook niet moeten willen, daar zij een ambassadeur kan zijn voor haar soortgenoten in het wild…
Van de hondenbezitters weten we niet waarom zij ooit een hond namen… Net als dat we van miljoenen mensen in het algemeen eigenlijk niet weten waarom zij een hond, kat, konijn, een vis, een vogel, of bijvoorbeeld een paard houden en waarom ze deze niet in de natuur hebben gelaten, maar de dieren – weliswaar niet bij elke dierenbezitter, zo benadruk ik – in duizenden gevallen in kleine kennels, hokjes en kooitjes hun leven laten doorbrengen èn veelal solitair zonder gezelschap van één of meerdere soortgenoten. Om nog maar te zwijgen over de dieren die achtergelaten worden in een hete auto of het bos, het aantrekken van kleertjes, geruk aan halsbanden en ‘elektronische correctieartikelen’, zoals men dat met een onschuldige benaming noemt. Daar horen we lang niet zoveel over, dat lijkt heel normaal en acceptabel. Wist u dat er in 2015 in Nederland circa 33,4 miljoen dieren als huisdier gehouden werden en dat het percentage gezinnen dat een huisdier bezit, rond de 59% lag?
Van de man rechts weten we wel waarom hij een olifant heeft: circusmensen hebben ruim 42 jaar geleden de baby olifant opgevangen, omdat haar ouders waren gedood door stropers èn de populatie Afrikaanse olifanten dreigde uit te sterven. Zo redde zij haar leven en deden tientallen andere circussen en dierentuinen dat ook. In de publieke opinie van de jaren ’70 was het maatschappelijk een goede oplossing om olifanten te redden door hen op te vangen bij circussen en dierentuinen. Door zijn inspanningen – zoals de verzorging en volgen van trainingen – droeg hij daar aan bij.
Nu is de publieke opinie veranderd, en heeft men per 2015 ‘het gebruik van wilde dieren’ verboden. Goed voor de dieren die nu in het wild leven, maar geen uitkomst voor een dier als Buba, die hoe dan ook niet meer terug de natuur in kan en geen andere olifanten duldt.
De hondenbezitters links kunnen zonder problemen hun dieren houden, de man rechts niet. Hij zou met zijn olifant eigenlijk erkenning moeten krijgen en gesteund moeten worden in zijn missie, maar heeft daarentegen grote zorgen over de toekomst van zijn olifant en wat anderen daarover gaan beslissen. Continue moet hij alert blijven, want iedereen heeft zijn mening over ‘dierenwelzijn’ wel klaar. Daar ligt ook mijn aarzeling bij het schrijven van deze tekst. Dat is frustrerend want hij heeft er veel over geleerd en veel kennis van.
Ondanks dat hij goed en met veel liefde voor zijn dieren zorgt, is het maar de vraag of zij, Buba bij hem kan en mag blijven. Dat doet hem veel verdriet. Veel tijd, liefde, geld en energie steekt hij in de verzorging, het onderhoud en het verblijf van het dier. Nog altijd hangt de dreiging – om van haar vaste verzorgers en leefgroep gescheiden te worden – boven haar hoofd. Het is al eens geprobeerd en werd haar bijna fataal (zoals 2 olifanten van een ander circus), omdat ze door de scheiding van haar vaste verzorgers en leefgroep stopte met eten en drinken. Terugplaatsing bij de familie en haar leefgroep, deed Buba weer eten en drinken tot grote opluchting van zijn verzorger en diens familie.
Zomaar wat overwegingen niet om te veroordelen, maar om begrip, steun, en erkenning te vragen voor alle mensen die hun best doen om goed voor hun dieren te zorgen en te houden. Laten we in het belang van het welzijn van dit specifieke dier deze man en zijn familie in de gelegenheid blijven stellen om zijn Buba te verzorgen en te onderhouden. Optreden zou niet meer van deze tijd zijn, maar stel hen in de gelegenheid om educatie te geven. Vraag, praat, en leer…
Een groep vrijwilligers heeft zelfs een stichting opgericht, Stichting Buba om hen direct te ondersteunen in de verzorging, het onderhoud en verblijf van Buba (doneren kan via rekeningnummer: NL62 RABO 0306 8491 27 ten name van Stichting Buba).
Laten we de nabijheid van dit dier niet langer verhinderen, maar koesteren. Koesteren, zodat deze laatste circusolifant in Nederland, een ambassadeur kan zijn voor al haar soortgenoten in de natuur èn elk kind en elke volwassene kan blijven verwonderen en fascineren als zij dit prachtige dier toevalligerwijze ergens zien staan of voorbij zien lopen… Zomaar wat gedachten, aan een mooie niet alledaagse ervaring.
Tekst en foto : Vincent Wols
