Circuskunstenaars in de Circuswebspotlights
Jonge circustheatermakers komen steeds vaker in het nieuws. Vaak gaat het om afgestudeerde circuskunstenaars die in de spotlights staan. Circusweb maakt vanaf nu een serie over bijzondere theatermakers en circuskunstenaars. Vandaag deel 3 na Duo Diesel, duo Zinzi en Evertjan, nu de aandacht voor Benjamin Kuitenbrouwer alias Monki.
Zinzi over MEMO: “Ik hoop dat de mensen verrast worden door de acrobatische onmogelijkheden”
Circusact met een mooi verhaal
Elleboog heeft in de afgelopen 60 jaar veel circustalenten gekweekt en een van die circustalenten is Benjamin Kuitenbrouwer (1988), de laatste jaren als circusartiest beter bekend als Monki, de man die al bewegend tussen twee Chinese palen zijn kunsten vertoont. Op 8-jarige leeftijd ontdekte Benjamin Circus Elleboog en hij was meteen verkocht. Eerst was hij daar als leerling, later ook als vrijwilliger en medewerker van Circus Elleboog. Na zijn middelbare school ging hij Japans studeren, maar na 2 jaar kroop het circusbloed toch waar het niet gaan kan. Hij meldde zich bij Codarts in Rotterdam om zo zijn dromen waar te gaan maken. Zijn docent Francisco Cruz wees hem op het werken met een Chinese mast en zo ontstond Monki. Bij de opening van Codarts aan de Veerkade was de act van Monki een van de openingsacts. Een circusact met een mooi verhaal, waar ik getuige van was. Tijd voor een interview met deze bijzondere artiest die binnenkort zijn eerste internationale debuut gaat maken op het Fringe Festival in Brighton.
Monki beweegt zich lenig en als een aap tussen de twee masten, het lijkt wel of alles hem makkelijk afgaat.
https://www.facebook.com/circusmonki/videos/1711866548871367/
Hoe ben je op het idee gekomen om niet alleen een pole act te doen maar dit te combineren met zo’n mooi verhaal over generatie X?
Not Somewhere Else ging eigenlijk al niet meer over Generatie X, dat is alleen het onderwerp van mijn afstudeeract (die ik nog steeds speel, laatst nog in het Frans) genaamd ‘X.88’. Het idee daarvoor ontstond door een toevallige samenkomst van omstandigheden. Met name mijn persoonlijke zoektocht naar ‘mijn stijl’, inspiratie door een citaat in muziek en …. teveel koffie, haha!
Ik kreeg op dat moment vaak de opmerking dat ik er op podium uitzag alsof ik iets wilde zeggen maar dat niet deed. Dat had met mijn zeer actieve zoeken van contact met het publiek te maken, denk ik. Ik had het daar met iemand over en vertelde haar dat ik niet wist wat ik dan zou zeggen. Zij zei toen: “maar waarom zeg je dát dan niet?”. Nou dat heb ik gedaan. Geïnspireerd door een quote uit de Film Fight Club en wat krabbels over wat die palen voor mij betekende, heb ik toen in het wekelijkse open podium van Codarts een improvisatie gedaan. Dat was eigenlijk per ongeluk al direct de allereerste prille versie van X.88. De stijl die daar toen is ontstaan is waar ik nu nog steeds aan werk om uit te pluizen, te doorgronden en beter in te worden.
Not Somewhere Else was een volgende stap in de ontdekkingsreis van die stijl maar het heeft niet dezelfde inhoud. Thematisch is er wel overlap natuurlijk, eigenlijk heeft alles wat ik maak dat wel. Op dit moment speelt ook alles wat ik maak zich nog in hetzelfde universum af en zijn het dus eigenlijk gewoon verschillende facetten van dezelfde persoonlijkheid. Of misschien wel verschillende hoofdstukken van het verhaal. Heel verschillend allemaal, maar toch verbonden ergens.
Wat heeft Circonstruction voor je betekend?
Oef, dat is een moeilijke vraag. Vooral omdat het inmiddels in een veel groter plaatje valt en daar zelfs een beetje ondergesneeuwd wordt. Maar het was destijds best een big deal om voor het eerst de studio in te kunnen met mijn idee van de voorstelling. En er was een klein budget voor het aanschaffen van wat apparatuur waardoor ik echt goed met mijn idee aan de slag kon. Dat was zonder Circunstruction allemaal veel langzamer gegaan. Wat er bij mij vervolgens een beetje miste was een ‘doorstart’. Na de Circunstruction-residentie en toonmoment is de productie eigenlijk een tijdje stil gevallen.
Hoe vond je de oefenruimte voor het maken van Not Somewhere else? En hoe was je ervaring hiermee?
Kun je wat over die periode vertellen? Oefen je nog steeds in Breda?
Zoeken. En investeren. Ik heb inderdaad in Breda in Het Klooster gerepeteerd een aantal keer. Dat is eigenlijk de de plek waar ik zelf die doorstart van het project in gang heb gezet. Ik wilde toen per sé aan de voorstelling werken maar vond geen (gratis) ruimte. Toen heb ik mezelf cadeau gedaan om Het Klooster 10 dagen te huren. Dat heeft het vuur opnieuw aangewakkerd. Daarna heb ik nog een aantal keer Het Klooster (en TENT in Amsterdam) gehuurd maar ook andere opties gezocht want ik kon het niet betalen om alle repetities in een gehuurde ruimte te doen. Zo heb ik ook in de Werkplaats Diepenheim gerepeteerd en als tegenprestatie voor hen gespeeld op het festival van Kunsten Op Straat. Maar ik heb juist ook in het buitenland contacten aangesproken omdat er daar toch vaak meer plek is en soms ook budget om onkosten te betalen. Of in ieder geval de ruimte gratis aan te bieden. Zo heb ik in Parijs bij Le Plus Petit Cirque du Monde mogen repeteren in hun residentie-zaal en in Praag bij Cirqueon. De lichtcreatie heeft vervolgens plaatsgevonden in het Korzo Theater in Den Haag, die ons een aantal dagen hun grote zaal hebben laten gebruiken omdat ik daar de première later dat jaar speelde.
Hoe vaak heb je Not Somewhere Else uitgevoerd
Inclusief try-outs zo’n 10 keer. Op het Brighton Fringe Festival straks worden keer 3, 4 en 5 geteld vanaf de première.
Zo snel al weer een nieuwe productie, hoe kom je aan je ideeën?
Door om me heen te kijken! Nee maar serieus; Ik heb het idee dat mijn voorstellingen het beste werken als ik ze bouw rond mijn persoonlijke ervaring van de wereld. En dan met name mijn angsten, frustraties of twijfels. Daar kleeft toch een bepaalde urgentie aan die me helpt bij het maken en ook wel bij het performen. En ik heb uitgevonden dat als ik dan zo persoonlijk mijn verhaal vertel dat het dan juist mensen aanspreekt omdat ze er iets in herkennen. Het lijkt mensen dan meer te raken dan als ik heel hard probeer iets heel herkenbaars te maken. Nou goed en met die insteek geraak ik dus niet snel zonder inspiratie. Ik heb inmiddels altijd nog wel twijfels, frustraties en angsten. Ha!
Heb je het gevoel dat je over de boodschap van Not Somewhere else bent heengegroeid?
Nee, (nog) niet. Al snap ik de vraag wel hoor. Maar zowel X.88 en Not Somewhere Else hebben nog een kern van waarheid voor me. Ik weet ook niet of die zomaar weggaan. Het is wel zo dat ik nú bijvoorbeeld niet meer Not Somewhere Else zou maken zoals die voorstelling er nu uitziet. Maar dat heeft gewoon met mijn groei als persoon en als kunstenaar te maken. En ook met de ervaring van Not Somewhere Else in het algemeen dus het is eigenlijk een beetje oneerlijk om te zeggen. Maar goed, het punt is dat ik niet per sé over de boodschap heen ben, nee. Misschien is het punt eigenlijk dat het maken en het spelen van die werken de boodschap een plaats heeft gegeven. Hij is niet weg maar ik kan nu wel door.
Fringe is volgens mij vaak een internationale springplank… verwacht je hier meer internationaal werk uit?
Dat hoop ik ergens wel ja. Het spelen bij Brighton Fringe is ook voortgekomen uit het spelen bij Amsterdam Fringe Festival, waar Not Somewhere Else een eervolle vermelding van de jury kreeg. Daardoor staat de voorstelling nu in het programma van ‘Award Winning Shows from Amsterdam Fringe”.
Ik zie dat je geselecteerd bent voor CircusNext en dat eind mei ook een presentatie volgt. Kom je dan qua tijd niet in de knoop met Fringe… waar je met je andere show bezig bent?
Het wordt een heerlijk drukke tijd! Maar in de knoop, nee. Ik heb het zo kunnen plannen dat het allemaal precies aansluit. Gewoon heel tof dat er zoveel gebeurt!
Kun je wat over het ontstaan van Static vertellen? Is dit ook weer met 2 palen?
Photo: Jakub Urban, Monki in Static
Twee of meer palen zullen zeker voorkomen in STATIC. Dubbel paal is echt mijn discipline. Ik voel me veel minder geïnspireerd door 1 enkele paal. Wellicht een beetje hebberig, in mijn eentje aan het werk en dan ook nog 2 keer zoveel speelgoed, hehe. Maar ja, ik ben gewoon nog lang niet uitgespeeld in de ruimte die bestaat tussen die palen. Met STATIC wil ik het onderzoek in dubbel paal nog verder pushen.
Twee of nog meer palen zelfs?
Benjamin: “Ik ben ook mede-oprichter en lid van ‘Collectif Sous le Manteau’, een collectief gebaseerd in Frankrijk met alleen maar chinese pole acrobaten. Met ongeveer 7 palen op podium. Ook daarmee pushen we dus het onderzoek in dubbel en multi paal”. foto: Facebook Collectif Sous le Manteau.
Ik ben net sinds een paar dagen aan de eerste residentie van STATIC begonnen. Ik wil het hebben over tijd, over tijd nemen en tijd geven. Ik bemerk bij mezelf een vreemde nostalgische liefde voor ouderwetse technologie, bijvoorbeeld platenspelers en cassettes. En ik zie dat om me heen meer, dat mensen van juist mijn generatie teruggrijpen naar technologie waar we niet eens per sé mee zijn opgegroeid. Volgens mij heeft dat te maken met een zekere ‘inefficiëntie” die inherent is aan dat soort apparaten. En ik denk dat we daaraan behoefte hebben, als antwoord op de obsessie met efficiëntie die er heerst in onze samenleving in het algemeen. Maar soms gaan we ook te ver, en raken we onszelf kwijt in een bubbel van nostalgie. En waar ligt dan die scheidslijn? Dat vind ik interessant. Op die manier wordt STATIC dus denk ik een soort ode aan de inefficiëntie, maar met een twist.
Foto’s voor dit verhaal afkomstig van de site en facebook van Monki Business
Volgende interview is met Pia Meuthen, de maker van Panama Pictures.
