De tweelingbroers Charles en Alexandre Gruss (1993) groeiden op in de bekende circusfamilie Gruss. Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat hun grootvader en paardenman Alexis Gruss zich vestigde in Parijs. Vijftig jaren waarin één familie op ambitieuze wijze een eigen draai gaf aan paardensport en acrobatiek.
Zes generaties kwaliteit en innovatie binnen een circus van wereldklasse. La Compagnie Alexis Gruss vind je tegenwoordig de helft van het jaar (tussen oktober en maart) in Parijs onder de naam ‘Les Folies Gruss’.
Hun moeder Nathalie en broertjes Louis en Joseph hebben een (werkend) leven buiten het circus. Maar grootouders Alexis & Gypsy, vader en artistiek leider Stephan, ooms, tantes, neefjes en nichtjes: iedereen draagt bij aan een unieke circusproductie.
Dat geldt ook voor Charles en Alexandre Gruss. Alexandre is getrouwd met danseres en acrobate Olivia. Hun twee kinderen – van twee en vier jaar oud – zijn nog te jong voor het pistezand.
Charles (links) en Alexandre (rechts) Gruss. (Foto: Frens te Kiefte)
Het circuswerk van de Gruss-tweeling is van uitmuntende kwaliteit. Het is dan ook niet voor niks dat de broers in januari 2024 een gouden clown wonnen op het Circusfestival van Monte Carlo. Een gouden clown, vijftig jaar traditie in Parijs en twee ambitieuze broers die samenwerken met hun hippische en menselijke familieleden. Een interview met Charles en Alexandre Gruss.
Het winnen van de gouden clown in Monte Carlo: wat betekent dat voor jullie als duo?
Charles: “Voor ons was dat een droom sinds onze jeugd. We zijn geboren in een circusfamilie en het winnen van de gouden clown is toch wel een ‘big deal’. We bezoeken het festival ieder jaar en zien er de beste artiesten van de wereld”.
Alexandre: “Om dan vervolgens met goud terug te keren naar huis… een droom die uitkomt! Prinses Stéphanie van Monaco overhandigde ons de prijs. Ze sprak bijzonder positief over onze familie en over onze act. Ze toonde écht respect voor wat we deden”.
Jullie staan als familie bekend om het maken van modern circustheater waarin paarden een belangrijke rol spelen. Waarom besloten jullie om onderdeel te zijn van een circusfestival dat meer gericht is op het traditionele circus?
Charles: “Het is goed om te weten dat wij het festival niet benaderden. Zij belden ons. We waren ons er lange tijd van bewust dat er een dag zou komen, waarop we onderdeel van het festival zouden zijn. We zijn immers best bekende namen in de circuswereld”.
Alexandre: “En het is natuurlijk ook zo dat het circus begon met paarden. We laten in de piste ontzettend veel disciplines zien, waarbij de basis behoorlijk traditioneel is. Echter: de uitvoering verpakken op moderne wijze”.
Charles: “Onze roots zullen we nooit vergeten. Ons werk dus gebaseerd op een traditie die generaties teruggaat. Dat wilden we met trots laten zien in Monte Carlo”.
Charles Gruss. (Foto: Frens te Kiefte)
Een gouden clown winnen. Betekent dat vervolgens dat de kaartverkoop voor jullie ‘Les Folies Gruss-voorstelling’ enorm toeneemt?
Charles: “Dat denk ik eerlijk gezegd niet. Het Circusfestival van Monte Carlo is toch meer ‘een ding’ binnen de circuswereld. Het grootste deel van het publiek volgt de ontwikkelingen binnen het festival toch in mindere mate”.
Jullie grootvader Alexis Gruss richtte het circus vijf decennia geleden op en bouwde het op tot een circus van wereldniveau. Wat betekent jullie opa voor jullie?
Charles: “We hebben groot respect voor hem. Hij is onze grootvader en onze leermeester in één. Hij leerde onze alles wat we moeten weten. Hij heeft een grote carrière in het circus gehad en heeft die nog steeds”.
Alexandre: “Wij zijn nu dertig, hij is bijna tachtig. En het is fantastisch om nog elke dag van hem te leren. We houden van hem vanuit de grond van ons hart”.
Charles: “Ik denk dat het de beste manier is om mensen iets te leren door een goed voorbeeld te zijn. En dat is hij”.
Vijftig jaar Parijs. Voelt Parijs dan ook als thuiszijn?
Charles: “Voor ons is het ieder jaar belangrijk om in Parijs te zijn. Het is een fantastische stad waar je veel verschillende show vindt.
Alexandre: “We zijn behoorlijk zichtbaar binnen het voorstellingenaanbod en dat maakt het ook belangrijk om hier te spelen. We spelen hier jaarlijks op dezelfde plek, in dezelfde periode en natuurlijk: zes maanden lang. En in die periode wonen we in onze wagens achter de tent. Dat maakt dat Parijs ook als ‘thuis’ voelt”.
Hoe ziet een gemiddelde dag in jullie leven eruit?
Charles: “We starten elke dag om 07.30 uur in de stallen om de paarden te verzorgen. Dat vraagt om discipline van ons. We hebben vijftig paarden en die krijgen allemaal aandacht en de optimale verzorging”.
Alexandre: “Het publiek ziet 35 paarden in de voorstelling. De overige vijftien paarden zijn de jongere dieren die nu lerende zijn”.
Charles: “We trainen vervolgens tot 12.00 uur met de paarden, dan lunchen we. Als we een voorstelling hebben, doen we vervolgens een work-out en trainen we voor de acrobatische trucs op de paarden. Daarna moeten we de voorstelling voorbereiden. We zijn niet alleen de artiesten, maar we zorgen ook voor alles binnenin en om de tent heen.
Stel: de directeur van een ander circus meldt zich bij jullie. Hij wil jullie graag boeken. Is het dan mogelijk om een dergelijk contract aan te nemen?
Charles: “Het zou mogelijk kunnen zijn. Maar we willen thuisblijven, bij onze eigen familie”.
Alexandre: “Het werken met onze eigen familie is een van de belangrijkste dingen in ons leven”.
Charles vult het verder aan: “We zijn onze familie simpelweg heel erg dankbaar: zij hebben ons alles geleerd, dankzij hen staan we waar we nu staan. In praktijk denk ik dat dit de plek is waar onze carrière zich afspeelt. Dus hier bij ‘Les Folies Gruss’ kunnen de mensen ons aan het werk zien, hahaha!”
Charles (links) en Alexandre (rechts) Gruss. (Foto: Frens te Kiefte)
Jullie zijn broers en werken intensief samen. Botst dat nooit?
Alexandre: “Werken met je familie op dit niveau is een voorrecht en soms is het ook lastig. Wat voorop staat is dat iedereen zijn uiterste inspanning levert als je samen iets moois wilt maken en dat wilt laten slagen”.
Charles: “Alexandre en ik hebben een hele speciale band met elkaar. We zijn een tweeling, we groeiden samen op en we leven het leven samen. We steunen elkaar en we werken op een hele positieve manier samen. Soms is er wel competitie tussen ons, maar dan op een goede manier. Als Alexandre iets beter kan dan ik, dan werk ik nóg harder om zelf een nóg betere prestatie te leveren.
Alexandre neemt het over: “En datzelfde doe ik dan vervolgens ook. En zo brengen we elkaar hoger en hoger”.
Wat is het moeilijkste in jullie werk als circusartiesten?
Charles: “Het moeilijkste is om alles op hetzelfde moment te doen. Als we jongleren bovenop het paard en alleen maar focussen op de jongleerclubs, dan kunnen we van het paard vallen. Letten we alleen op het paard, dan is jongleren onmogelijk.
Het gaat telkens om het hebben van de perfect focus om alles tegelijkertijd te doen en het dagelijks leveren van een prestatie is een uitdaging”.
Alexandre stemt daarmee in: “Zijn we te moe of werken de paarden niet optimaal? Dat zie je écht terug. Dat is meteen ook het verschil tussen een sporter en artiesten zoals wij zijn. Een sporter traint voor één competitie. Bij ons vinden de training en competitie dagelijks plaats”.
In een van de onderdelen in de voorstelling – tijdens het jongleren te paard – rennen jullie in een rechte lijn richting een ronddravend paard. Om vervolgens in staande houding op de rug van het paard te belanden. Dat lukte tijdens de voorstelling niet. Alexandres pogingen waren interessant om te zien en deden beseffen dat het écht topsport is. Maar wat ging er mis?
Alexandre: “We maken shows die we elke dag en soms meerdere keren per dag spelen. En we leveren een prestatie die oprecht bijzonder moeilijk is. Uiteraard zijn we daarop getraind en weten we wat we doen.
Maar… er zijn twee factoren die hierin moeilijk zijn. De eerste is dat we elke dag topkwaliteit willen leveren. En de tweede factor – misschien wel de moeilijkste – is dat we met paarden werken. En onze paarden werken elke dag anders.
Het paard in de act waaraan je refereert is al enkele dagen niet continu in zijn manier van galopperen. Hij stopt in een split second en gaat weer door. Daarop moet ik anticiperen, wat best pittig is. Het paard is een paard en ik ben een mens. Het is een bijzonder technische vaardigheid. En dat houdt dus ook in dat ik de komende dagen nog meer met het paard moet trainen om het voor elkaar te krijgen”.
Alexandre Gruss. (Foto: Frens te Kiefte)
Is er ook een specifieke circusdiscipline die jullie willen toevoegen of waarin jullie beter willen worden?
Charles: “Ik denk niet zozeer in de vorm van een nieuwe discipline, maar meer in de vorm van het finetunen van wat ik momenteel doe”.
Alexandre: “Misschien creëren we in de toekomst dingen die nooit eerder vertoond zijn met paarden of op acrobatisch vlak”.
Wat zijn jullie ambities voor de toekomst?
Charles: “Mijn ambitie is samenvattend: groeien samen met mijn familie, om ons circus nog groter en succesvoller te maken. En ik hoop ooit de directeur te kunnen worden”.
Alexandre: “Zo zie ik het ook. Ik wil groeien met mijn familie en het circus verder ontwikkelen. Ik wil nóg beter worden, op alle fronten”.
De broers omhelzen elkaar. De werkdag zit erop. Het is 23.00 uur geweest en het felle witte licht in de circustent gaat uit. Bedtijd. Over krap zeven uur wachten vijftig paarden op hun verzorging en start een nieuwe dag.
