Wie in Parijs het ‘Cirque d’Hiver Bouglione’ bezoekt, geniet er van een energieke circusvoorstelling.
Tegelijkertijd is dit het oudste (1852) bestaande circusgebouw ter wereld, dat nu nog steeds een ‘circusfunctie’ heeft. In 172 jaar tijd bezochten miljoenen bezoekers er een circusvoorstelling.
Cirque d’Hiver Bouglione in Parijs. (Foto: Frens te Kiefte)
Een parel
Een veel kleiner aantal mensen heeft kennis van een parel, die zich binnenin dit unieke historische gebouw bevindt. Louis-Sampion Bouglione nam Circusweb in het privémuseum mee naar de pand- en familiehistorie. Aan hem de taak om het familiearchief – in de vorm van het museum – bij te houden en te onderhouden. Hij is de enige Bouglione die deze curatorfunctie heeft en die incidenteel een rondleiding geeft.
Doorkijk – van achter naar voren – door het privémuseum. (Foto: Frens te Kiefte)
Bij het binnentreden van het privémuseum kijkt een fysiek en rijk circusarchief kijkt je aan. En binnen enkele seconden is het duidelijk: het is een onmogelijke taak om uitgebreid te vertellen over alle items die in dit museum te bewonderen zijn. Dat gaat dan in dit artikel ook niet gebeuren. Ook, omdat een beetje magie ook best binnen de museummuren mag blijven.
Wél bekijk je in dit Circusweb-artikel foto’s van het museum en toont Louis-Sampion een zeer bijzonder collectie-item…
Welkom in het ‘Musée Emilien Bouglione’!
Honderd jaar verschil
Bij het betreden van de trap die leidt naar het museum hangt een grote foto van een oude dame en een jong meisje. Louis-Sampion: “Dat is mijn dochter Angelina samen met mijn in 2018 overleden oma Rosa. Tussen beide dames zit honderd jaar leeftijdsverschil. En dat leek ons destijds een mooie gelegenheid voor een prachtfoto”.
Familiewerk
Terwijl broer Joseph artistiek directeur en zus Odette zakelijk directeur is, heeft Louis-Sampion een andere rol binnen het Cirque d’Hiver. Louis-Sampion vertelt daarover: “Mijn vader Emilien begon met het verzamelen van de circuscollectie. Ik ben – als volgende generatie – degene die dat werk voortzet. Na mij zet een volgend familielid het weer voort en zo houden we het in de familie.
In het museum ligt de nadruk op het archief van mijn familie en artiesten die optraden in ons circusgebouw, maar er zijn ook items te vinden van het circus op internationaal gebied.
In het totale Bouglione-archief vind je alleen al ruim 1700 circuskostuums. In het museum vind je er momenteel driehonderd. Het restant hebben we voor nu ergens anders opgeslagen, want niet alles kan hier worden tentoongesteld”.
Affiches
Overal in het museum hangen kleurrijke nostalgische posters uit het archief. Bouglione vertelt daarover: “Om kleine stukjes archief aan ons publiek mee te geven, herdrukken we affiches in oplages van honderd stuks. Is de oplage uitverkocht, dan komt er weer een lading nieuwe affiche-afdrukken. We verkopen ze voor een vriendelijke prijs bij de souvenirstand en de mensen krijgen daar een ondertekend certificaat van echtheid bij”.
Louis-Sampion Bouglione: “Eén uniek item in het museum? C’est moi!”
De vraag of Louis-Sampion enkele items kan aanwijzen die écht uniek zijn in het privémuseum wordt beantwoord met een grijnzende lach en: “IK!”
Bouglione vervolgt: “Het aanwijzen van één ding is lastig, want alles heeft een verhaal en een historie. Daarnaast heeft elke liefhebber zijn eigen interessegebied. En je vindt hier ook items die in het perspectief van de huidige tijd misschien minder betekenis hebben, maar in het perspectief van de geschiedenis dan wél weer een betekenis hebben”.
Een stukje verderop pakt Louis-Sampion voorzichtig een papier uit een glazen kast: “In dit document dat stamt uit december 1851 geeft Napoleon III (Karel Lodewijk Napoleon Bonaparte, red.) officieel toestemming om het ‘Cirque d’Hiver’ te laten bouwen. Het is het originele document dat door hem gesigneerd is. Fantastisch om in de collectie te hebben natuurlijk!”
Het toestemmingsdocument, ondertekend door Napoleon III. (Foto: Frens te Kiefte)
Louis Dejean: grondlegger
Louis Sampion neemt ons vervolgens mee naar de eigenarengeschiedenis: “Het gebouw werd geopend in 1852 en mijn familie kocht het in 1944. Circusondernemer Louis Dejean (1786-1879) was de directeur van het circus bij de Champs-Elysées dat in de zomer speelde. Maar: hij wilde een circus voor in de winterperiode en zodoende dat hij dit circusgebouw liet bouwen.
In december 1851 pleegde Napoleon III een ‘zelfcoup’. Hij was toentertijd bijna vier jaar president van Frankrijk en wilde de grondwet wijzigen, zodat een president zich herkiesbaar kon stellen. Het parlement weigerde dit en vervolgens pleegde hij de zelfcoup/staatsgreep. Uiteindelijk werd hij in december 1852 op deze manier de ‘Keizer der Fransen’ en die gebeurtenis liep synchroon met de bouw van het circusgebouw.
Door deze overwinning besloot Louis Dejean het circusgebouw ‘Cirque de Napoleon’ te noemen. Na de Frans-Duits Oorlog – in 1870 – die Napoleon III verloor, leek het Dejean beter om het gebouw om een andere naam te geven. Daarom kreeg het gebouw gedurende ongeveer drie jaar een nieuwe naam: ‘Cirque National’.
“Cirque Napoleon”. (Foto: Frens te Kiefte)
Familie Franconi: vijftig jaar circus, theater en film
Dejean ging in 1872 met pensioen en het circusgebouw kwam in handen van de familie Franconi, die het de uiteindelijk naam gaf: ‘Cirque d’Hiver’. De Franconi’s presenteerden er circus en theater tot 1907. Daarna verhuurden zij het gebouw aan een ondernemer die er tot 1923 een bioscoopzaal van maakte.
Familie Desprez: Cirque d’Hiver terug in circus-functie
Vervolgens werd het pand in hetzelfde jaar verkocht aan de familie Desprez. Zij renoveerden het gebouw en maakten het weer groot met een variété- en circusinvulling. Er volgden succesvolle jaren. Aan de Desprez-tijd kwam in 1934 een einde, doordat een latere renovatie en de investering in een waterbassin niet konden worden betaald door tegenvallende inkomsten.
Familie Bouglione: negentig jaar circustraditie
Toen kreeg mijn familie de mogelijkheid om het circusgebouw over te nemen. En in 2024 is het dus negentig jaar binnen de familie Bouglione”.
Bekijk iets naar onder de foto’s van het privémuseum!
