Voor iedereen die zich betrokken voelde met Circus Herman RENZ was zij een bekende verschijning: Anneke Olivier, van 1996 tot 2014 de financieel directeur van dit circus. Het circus dat in de periode na het overlijden van Herman en Diana Renz dreigde ten onder te gaan maar dat mede door de inspanningen van Anneke overleefde en groeide tot één van de grootste en meest imposante circussen van Europa. Het circus waar ze terecht trots op was, háár circus.
tekst en foto’s Marcel Bergema
Maar niet alleen vanwege die functie was Anneke een bekende verschijning. Ze behoorde tot de ‘kleine mensen’ en ze bracht graag de echte Amsterdamse gezelligheid. In het circus maar eigenlijk overal waar ze kwam.
Anneke was ook een echte Amsterdamse, de stad waar ze werd geboren als de derde dochter van een beroepsmilitair en zijn vrouw. Als enige kind met, zoals ze het zelf simpel noemde: dwerggroei. Ondanks die handicap groeide ze op als een vrolijke, gezellige meid. Al waren de eerste jaren moeilijk: niet alleen was er vooral in het centrum van de stad grote voedselschaarste, de Duitse bezetter joeg op alles wat ‘niet normaal’ was: Joden, zigeuners, homo’s maar ook baby’s met een handicap waren niet veilig.
De eerste circus-ervaring van Anneke was een bezoek aan Circus Jos Mullens waar haar meteen aangeboden werd om me te gaan reizen. Ze was toen tien jaar oud. Haar vader was woest en verbood haar om ooit nog een circus te bezoeken. Maar Anneke was enthousiast. Ze ging later als braaf meisje naar de MULO maar in haar hart wist ze dat haar toekomst in het circus lag.
Haar jeugd kan het beste getypeerd worden als avontuurlijk. Na twee jaar MULO kiest ze voor een baan en laat de school de school. Ze is in die tijd hecht bevriend met Willeke Alberti en na een relatie met een jonge Italiaan krijgt ze haar eerste kind: Milko gaat hij heten, net als de zoon van haar idool Gina Lollobrigida. Ook Milko heeft de dwerggroei. Als negentienjarige alleenstaande moeder weet ze dapper stand te houden, enkele jaren later trouwt ze en krijgt eerst een dochter, Brenda, een meisje zonder dwerggroei, later nog een jongetje. Harold heeft wel dwerggroei, heeft veel in het ziekenhuis gelegen en is al op zevenjarige leeftijd overleden. Een verdriet dat Anneke haar hele leven met zich meegedragen heeft.
Het is 1972 als Milko enthousiast aan z’n moeder komt melden dat er circus is in de stad en dat hij daar per se op bezoek wil. In dit circus Renz krijgt Milko dezelfde vraag als ooit zijn moeder bij circus Mullens: wil hij meereizen? Na lang aarzelen besluit ze toe te geven maar… onder voorwaarde dat ze zelf ook mee gaat reizen. De directie van Renz vindt dat een prima idee: kleine mensen hebben ze graag in het circus. Hier ontmoet ze Louis Steijvers, waar ze later mee zal trouwen. Anneke en Milko werken, altijd samen, in verschillende circussen. Op goed moment besluit Anneke om samen met haar man een eigen circus op te richten met de toepasselijke naam ‘Circus Mini’. Het circus heeft succes maar als Nol van der Vegt haar vraagt om spreekstalmeester te worden in Circus Renz zegt ze ja.
Bij Nol in Circus RENZ heeft Anneke een mooie tijd gehad. Met haar gezin reisde ze mee en had ze een sterke band met de directie. Wel heeft ze meerdere zware operaties gehad, reden waarom ze minder optrad als spreekstalmeester en meer kantoorwerk ging doen, onder andere de tourneeplanning. Met plezier vertelde ze hoe ze door het land reisde in haar autootje, met een grote zak kwartjes want voor alle telefoontjes die ze moest doen ging ze naar telefooncellen bij tankstations. En altijd had ze een krukje bij zich want meestal hing het toestel net te hoog.
Toen Herman zijn eigen circus startte en de hele familie weer compleet was leverde ieder zijn bijdrage om het circus steeds mooier en groter te maken. Een loodzware slag was het overlijden van Herman en Diana Renz. Zij overleden in 1996 aan een koolmonoxidevergiftiging. Hiermee was het voortbestaan van het circus in groot gevaar. Maar samen met Robert Ronday, Milko Steijvers, Louis Steijvers, Sylvia Steijvers en Brenda Ronday, heeft Anneke alles gedaan om het circus te redden van de ondergang. En dankzij de hulp van onder andere sponsoren is het gelukt. Anneke kreeg als taak het financieel beheer. Optreden deed ze niet meer, wel rookte ze graag in de voortent haar sigaretje en ontmoette daar de vele mensen die haar kenden. Heel mooie momenten waren voor Anneke de ontvangst van de onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje Nassau, 2001, en het verschijnen van het boek over haar leven dat ze schreef met een ghostwriter: ‘Klein krijgen ze me niet’ (2011). ‘Want,’ voegde ze er zelf graag aan toe, ‘Klein, dat ben ik al mijn hele leven.’ Het boek kwam tot stand na lange gesprekken met een ghostwriter en het is alsof ze gewoon gezellig zit te vertellen, bijna verbaasd maar wel blij over alles wat haar in haar leven overkomen is.
Moeilijk is voor haar geweest het stoppen van haar werk bij het circus en het meereizen, in 2014. Kort daarna is Circus Herman RENZ opgehouden te bestaan. Haar laatste jaren heeft Anneke gewoond in haar huis in Helmond. Met haar vele herinneringen, herinneringen waar ze vaak blij maar ook vaak verdrietig van werd.
In 2020 is ze opgenomen in een ziekenhuis met ernstige gezondheidsklachten. Tegen de verwachting in mocht ze het ziekenhuis weer verlaten en heeft ze nog een periode thuis gewoond, daarna volgde opname in een verzorgingshuis. Haar ziekbed was langdurig, Anneke had grote moeite het leven los te laten.
Op 16 februari is Anneke overleden.
Wie haar gekend heeft weet wat een bijzondere vrouw ze was. Klein maar dapper.
