De koning van het Franse paardencircus is er niet meer. Alexis Gruss sterft op 79-jarige leeftijd

Alexis Gruss, de koning van het Franse paardencircus, is in de ochtend van zaterdag 6 april 2024 overleden. De ‘pater familias’ van de Gruss-familie stierf aan een hartaanval in het St. Joseph ziekenhuis in Parijs. Hij werd 79 jaar oud. Later deze maand zou hij tachtig kaarsjes uitblazen.

De familie Gruss laat in een ontroerend bericht op hun Instagram-kanaal weten dat het daar helaas niet van komt: “Met immense pijn en verdriet kondigt de Gruss-familie vandaag, zaterdag 6 april 2024, om 9.40 uur, het overlijden aan van de heer Alexis Jacques André Gruss. Alexis Gruss was veel meer dan een getalenteerde man; hij was een pijler, een meester van de paardensport, van de show, wiens afdruk voor altijd in onze harten zal blijven staan. Hij heeft zijn leven gewijd aan het voortzetten van de paardensport door middel van zijn onderwijs en overdracht, en heeft hele generaties geïnspireerd. Tot het einde waren zijn familie, de paarden, en de piste de fundamenten van zijn leven.”

Deze ontroerende tekst is ondertekend door alle leden van deze grote circusfamilie: Alexis’ vrouw Gispy Gruss (geboren Bouglione), zijn broer Patrick Gruss, zijn kinderen Stephan, Firmin en Maud en hun partners, zijn kleinkinderen en hun partners Charles, Alexandre, Louis, Joseph, Jeanne, Célestine, Gloria en Venecia én achterkleinkinderen Oscar en Tristan.

Paardenman in hart en nieren

Alexis Gruss was een fenomenale ‘paardenman’ en een verdediger van circustradities. Hij was tot kortgeleden actief in zijn eigen ‘Cirque Alexis Gruss’. Dit jaar vierde het circus – dat tegenwoordig onder de naam ‘Les Folies Gruss’ jaarlijks tussen oktober en maart in Parijs te zien is – het 50-jarig jubileum. Alexis bouwde het circus samen met zijn familie uit tot een circus van absolute topkwaliteit, waarbij gewerkt werd met een mix van circus, theater en paardendressuur.

Circusweb zag Alexis recent nog schitteren in de jubileumvoorstelling en schreef daar deze recensie over. De bijna-tachtiger zag er in maart 2024 wat broos uit, maar straalde vol trots tijdens het uitvoeren van zijn ‘paardenambt’.

Eind 2023 vertelde Gruss in een interview aan de Franse krant ‘Le Figaro’ dat hij recent zelfs nog de Franse Jura bezocht om een paard te halen: “Zelfs na enkele decennia is de emotie nog steeds hetzelfde om een mooi dier te ontdekken.

Het kost drie jaar aan opvoeding – praat me vooral níet over ‘dressuur’ – voordat dit paard het examen aflegt. In totaal duurt het vijf jaar voordat het op masterniveau komt”

Een levenlang in het circus

De Gruss-dynastie gaat terug naar circa 1868. De paardenspecialiteit van de familie werd in de loop der tijd verfijnd. Het was Alexis Gruss die er in de vierde generatie een nieuwe glans aangaf door op 27^ste zijn eigen circus in 1974 op te richten. Dit alles in het kader van de aankomst van Philip Astley (de grondlegger van het circus met paarden, red.) in Parijs dat in 1974 tweehonderdjarig geleden was.

Alexis Gruss kreeg de basis van het circusvak – van de paardenkunst tot de muziek – van zijn vader André, die als clown optrad onder de naam ‘Auguste Dédé’. Alexis was als een gedenkwaardige clown de clownspartner van Auguste Dédé.

Jacques André ‘Alexis’ Gruss

Daarnaast was hij een getalenteerde saxofonist en dus een internationaal erkende meester-paardenman. Alexis zette de traditie voort van de drie grote paardendisciplines in de circuspiste: vrijheidsdressuur, hogeschool en acrobatiek te paard.

In 1974 werden vijf leden van de familie om hem heen in zijn eigen circusgezelschap opgenomen. Anno 2024 zijn het er een twintigtal, verdeeld over vier generaties. Alexis vertelde daarover in een interview: “Het geheim van het samenwerken met familie? Ieder gaat zijn eigen weg en tóch gaan we samen!”

Kleinzoon Alexandre Gruss vertelde in een interview met Circusweb (maart 2024) over zijn leermeester: “Ik en mijn broer zijn nu dertig, opa is bijna tachtig. En het is fantastisch om nog elke dag van hem te leren. We houden van hem vanuit de grond van ons hart”.

Prijzen en erkenningen

Het circus van Alexis Gruss was ook enkele keren in Nederland te zien. In 1988, 1990 en 1992. In 1988 ontving hij met zijn familie in Nederland de ‘Oscar Carré Trofee’, uit handen van de Club van Circusvrienden.

Dat is slechts een van de vele prijzen/erkenningen uit zijn kast. Zo werd Alexis in Frankrijk ‘Ridder in de Orde van Kunsten en Letteren’ en ‘Ridder in het Legioen van Eer’ en ontving hij een Gouden Clown op het Internationaal Circusfestival van Monte Carlo.

Ceremonie

De religieuze ceremonie waarbij afscheid genomen wordt van Alexis Gruss zal op donderdag 11 april in familiaire kring plaatsvinden in de Saint Roch-kerk in Parijs.

Circusweb wenst de gehele familie Gruss veel sterkte met dit immense verlies.