In de nieuwste voorstelling van TENT en Common Ground vliegen acrobaten door de lucht, gevolgd door een zachte landing. Ontspannen en soms virtuoos, kijkt MAT erg prettig weg.
Vrijdag 14 februari, op een koude avond loop ik door de donkere straatjes van de Den Bossche binnenstad naar het Theater aan de Parade. Terwijl ik – nog opwarmend – de grote theaterzaal inkom, staat acrobate Kira Rabenstein al op het podium. Ze is druk in de weer met het verplaatsen van grote dikke matten. Sommigen zien er aanlokkelijk zacht en warm uit.
Wanneer Kira de laatste mat als een perfect puzzelstukje in de rest plaatst, dooft het zaallicht. We zien haar alleen op haar grote matrassen-podium. Dan lopen de andere vijf artiesten het podium op. Eén voor één laten ze zich heerlijk voorover op de matrassen vallen. Langzaamaan doen ze dit met draaien en armbewegingen. Er ontstaat een soepele choreografie die steeds acrobatischer wordt. De voorstelling MAT komt tot leven.
MAT. (Foto door Bart Grietens)
Eerste keer voor de grote zaal
MAT is de eerste voorstelling voor grote theaterzalen uit de koker van TENT: het Amsterdamse huis voor hedendaags circus. Voor de regie tekenen Hanneke Meijers (ontwerper en medebestuurder bij TENT) en Zinzi Oegema (ervaren acrobate, huis-maker bij TENT en lid van circuscollectief Common Ground, tevens coproducent van MAT). Deze samenwerking van twee ervaren circustheater-makers, bezegelt een zekere professionalisering van het veld in de afgelopen jaren. Tel daarbij op de bijdrage van Piet van Dycke als choreograaf, en aan de basis van deze voorstelling staat een veelbelovend creatief team.
Zoals de titel voorspelt, draait MAT om valmatten in diverse formaten die samen het decor vormen. De zes acrobaten lopen, springen en acrobatieken er op of omheen. Daarbij staat het vallen centraal. Partneracrobatiek-trucs bouwen mooi op en vallen dan rustig uiteen. Ze werpen zichzelf met salto’s door de lucht, lanceren elkaar met banquine of icarische spelen, klimmen zelfs tot drie hoog op de wiebelige ondergrond. Heerlijk om te zien hoe de ervaren vliegers zich helemaal relaxed met een dubbele pirouette naar beneden storten omdat ze toch wel zacht terecht komen.
MAT. (Foto door Bart Grietens)
Tegeneffect
Het mooie tegeneffect hiervan ontstaat in de scenes waarin de matten opzij worden geschoven en de acrobatiek zich verlegt naar de normale speelvloer, die er opeens expliciet hard uitziet. Dan spetteren de solo’s (grondacrobatiek met geweldige salto’s en pirouettes) en duo-stukken door hun strakheid en perfecte afwerking.
MAT. (Foto door Bart Grietens)
Dramaturgisch passen deze scènes stevig in het geheel: als je kan vertrouwen op andere mensen óf je eigen beheersing, heb je de valbeveiliging niet nodig. De theatrale betekenislaag in MAT lijkt vooral metaforisch ingestoken: typische menselijke symbolen (ruzie, de uitgestoken hand, de twijfel en het plezier) relateren zich tot het vallen op de matten. Echte dramatische, verhalende ontwikkeling tussen de spelers ontbreekt.
Zachtheid in een harde wereld
De voorstelling voelt in haar geheel wel een tikje kabbelend. Er wordt in zekere mate dynamiek gecreëerd in de slimme choreografie, de kleurrijke led strips rond het podium en de vele salto’s richting het einde, maar de vormgeving zoekt nooit echt een grens op.
Ook in de acrobatiek ontbreekt vaak typische circus-spanning. Dat betreft zowel het risico-element (de matten breken in vaak de eventuele val), als de bewegingskwaliteit van het springen naar de mat. Waar een acrobaat normaal gesproken diens bewegingen met totale lichamelijke spanning moet afmaken, eindigen de prachtige salto’s en pirouettes nu in een ogenschijnlijk ontspannen val. En daarna het even relaxt opstaan van de mat.
De rustige dynamiek in de enscenering past dus wel bij de eigenschappen van de grote matrassen. Die stralen tenslotte al het comfort en rust van de wereld uit. En eerlijk is eerlijk, besefte ik bij het slotapplaus: zo op een koude winteravond en zéker in een wereld die steeds harder wordt, biedt de zachtheid van deze voorstelling een welkome afwisseling.
