Het waren een paar heerlijke circusdagen in Amsterdam. Daar vond namelijk ‘This is not a circus’ plaats, een driedaags festival voor hedendaags circus. De tweede editie in Theater Bellevue stond bol van mooie voorstellingen. Waar in het klassieke circus acrobatiek gericht is op spektakel en stunts, schept het nieuwe circus de ruimte voor een cross-over met theater, dans, mime en muziek.
Tijdens de festivalopening deelt Maartje Bonarius in het programmaonderdeel ‘De Staat van het circus’ haar visie op de huidige circussituatie. Maartje – jongleur, acrobaat, circustheaterregisseur en medeoprichter van Tall Tales Company – hield een pleidooi voor meer menselijkheid in het circus, dat traditioneel bekendstaat om bovenmenselijk kunnen. Een zenuwstelselaandoening zette bij haar een streep door haar geliefde luchtacrobatiek. Nu regisseert ze vanuit een rolstoel en merkt dat dit ook in de empathische circuswereld nog niet vanzelfsprekend is.
Vallen en falen
Het ging Maartje om de durf te laten zien dat negentig procent van een circusleven bestaat uit vallen en falen, alsook op het omarmen van mensen die andere capriolen dan salto’s moeten uithalen om te overleven.
Voor Bonarius gaat het moderne circus over falen, over ontroering en alles dat artiesten menselijk maakt. Net als andere kunst. Het nieuwe circus wil dan ook deel van de kunstwereld zijn, en Bonarius draagt uit dat het nieuwe circus zich al heeft bewezen, zonder aan eigenheid in te leveren: “we kunnen een outsider in de kunstwereld zijn”.
Maartje stelde vast dat het Nederlandse circus een eigen infrastructuur begint te krijgen. Maar… er zijn nog veel vragen te beantwoorden. Wat is de positie van het moderne circus tegenover het klassieke circus? Waar gaat er gespeeld worden – in theaters of op buitenlocaties? Hoe wordt diversiteit en inclusie bevorderd?
Knot on Hands
De drie artiesten van ‘Knot on Hands’ blijven in hun voorstelling ‘Brace for Impact’ met grondacrobatiek dicht bij moderne dans. Ze tonen ook traditioneler ogender circuswerk: salto’s, handstanden en het ‘gooien’ met elkaar. De schoonheid zit in de souplesse en de organische samenhang van bewegingen. Dat alles wordt uitgevoerd op minimale muziek en zonder objecten en decor.
Volkskrant deelt sterren uit
De Volkskrant beloont This is not a circus-voorstellingen met een ware sterrenregen! Zo ontvangt de voorstelling ‘Niks nieuws – over mijn coming-out als optiminst’ van Monki vier sterren. In dit tweede deel van het drieluik (dat hij maakt onder de vleugels van TENT-huis voor hedendaags circus) toont hij in vier Chinese masten behendigheid in de lucht en op de grond en houdt hij een monoloog, waarin hij pleit voor optimisme en hoop in een wereld in crisis.
Datzelfde sterrenaantal gaat naar ‘Hold on Light’ (door Kolja Huneck, Annika Hemmerling en Luuk Brantjes). De Volkrant omschrijft deze voorstelling pakkend: ‘Door te spelen met illusies geeft dit trio fraai vorm aan een hunkering naar een lichter bestaan.’
Sawdust Symphony (door Kolka Huneck, David Eisele en Michael Zandl) wordt beloond met maar liefst vijf sterren. ‘Sawdust’ is een perfect voorbeeld van hoe beeldend, betoverend en betekenisvol het hedendaags circus kan zijn. Het uitgangspunt is niet alleen de adembenemende trucs. De heren passen hun getrainde vakmanschap toe op de verbeelding van een theatraal verhaal. Goed om te weten: Sawdust Symphony is in februari en maart in theaters in Rotterdam, Groningen, Haarlem, Drachten en Breda te zien.
Artistieke diversiteit en een rijkdom aan mogelijkheden waren volop aanwezig in waardevolle tweede editie van This is not a circus. Op naar nummer drie!
Foto’s: (o.a.) Jona Harnischmacher
