Het tweede weekend van Circusbende 2024 zat propvol met uitersten, chaotische kwaliteit, zon, vrolijkheid en oneindig veel fantasie in de werkelijkheid.
De zaterdag 31 augustus begint voor de meeste toeschouwers met Kersvers: het programma van vijf jonge net-afgestudeerde circusartiesten. Cyrwheelend, in de Chinese paal, jonglerend en met knal-trefzekere handstanden betrekken ze het podium.
Het is druk in het Erasmuspark. Waar het circusterrein naadloos overgaat in de rest van het park, integreren chillende studenten en toevallige voorbijgangers al snel met het publiek dat speciaal voor dit vreemde circus is afgereisd. Opgewarmd wandelen we naar de eerste grote tentvoorstelling van de dag.
Sac̩kripa РVU
In de tent bekoelt de energie eventjes als we merken dat zomercircus ook tot circus-sauna leidt. Maar uitgerust met reclameflyers en een korte cursus ‘stil waaieren’ zetten we ons er gewillig doorheen. Er is ook even scepsis over deze als ‘stil minimalistisch’ aangekondigde voorstelling, geprogrammeerd op het warmste en familievriendelijkste moment van de dag. Maar de solo van Etienne Manceau legt iedereen een vriendelijke vinger op de lippen, met tussendoor opeens de uitbundige lach.
VU lijkt het verhaal te vertellen van een alleenstaande man op leeftijd, die met precieze gebruiken zijn lunchpauze doorkomt. Simpele handelingen als theezetten en brood roosteren maakt hij tot ingenieuze kunstwerkjes. In deze objectmanipulatie vinden we een kleine link tot dit circusfestival.
Een andere is de clowneske aard van Manceau’s werk, zeker in de interactie met een jongen uit het publiek die keer op keer Manceau mag helpen (of is het moeten?). Weliswaar wordt de dynamiek van ‘een zelfbedachte uitdaging, slim ontweken mislukking en grappige climax’ op den duur een beetje voorspelbaar; VU is hilarisch en ontroerend tot het einde.
Defracto – Croûte
Circusbende legt in haar programmering een nadruk op clownerie. Daarvan is Croûte een goed voorbeeld: een jongleershow in de buitenlucht naast het kanaal. De basis is simpel. Een prettig gestoord karakter (in de persoon van jongleur Guillaume Martinet) staat op straat en speelt met zijn omgeving. Dat is in het eerste kwartier niet super interessant om naar te kijken. Er valt geen richting of patroon in de voorstelling te ontdekken, het jongleerwerk is wispelturig interessant en het lijkt voor Martinet moeilijk om interactie te bewerkstelligen met de hele groep toeschouwers.
Defracto (Foto door: Jona Harnischmacher)
Croûte komt tot leven wanneer er een boot voorbijvaart en de jongleur zijn speelgebied vergroot tot langs het water. Dit gegeven zet hij door, klimmend over de brug, rennend tussen de luierende park-gasten aan de overkant, tot in een bootje waar kinderen staan te vissen. Heerlijk hoe nietsvermoedende passanten veranderen in onbewuste medespelers, omdat ‘wij’ in het publiek verwachtingsvol toezien hoe ‘zij’ reageren op de onvoorspelbare artiest. Alsof we samen in een complot zitten. Martinet eindigt zijn show door in een verzorgingstehuis aan de overkant te klimmen. Daarmee verrast hij de oudere bewoners in blije verwarring.
Defracto (Foto door: Jona Harnischmacher)
Sien van den Acker – More is More
Van de waterkant door naar een veldje in het bos. Levensgrote knuffelbeesten omringen een koord met provisorisch theatergordijntje. Voorbijgangers kijken even verbaasd naar dit opvallende contrast met het vredige park. Maar Amsterdam is Amsterdam, dus ze lopen glimlachend door als Sien van den Acker verschijnt in roze pluchen jurken en glitterpakjes.
Sien van Acker (Foto door: Jona Harnischmacher)
Sien is een Vlaamse koorddanseres met goede trucs in het repertoire. Ze kan ook een beetje zingen, hoewel ze dat zelf ontkent en aangeeft dat het haar allemaal niet uitmaakt omdat ze nu eenmaal doet wat ze wil. De work-in-progress voorstelling More is More maakt zeker de titel waar door de mix van koorddans, zang, kostuumwisselingen, en een taboeloze tekst over vrouwenrechten, jezelf zijn en vagina’s. Dat is vrolijk makend over de top en tamelijk chaotisch. Sien van den Acker wil alles vertellen en prioriteert daarin roekeloosheid boven een duidelijk te volgen voorstellingsverloop. More is inderdaad more, hoewel nog niet altijd beter.
Alta Gama – Mentir lo Minimo
‘Mentir lo Minimo raakt het publiek in hoofd en hart zonder moeilijk te doen, en is een absolute aanrader voor élke circusliefhebber.’ Dat is de hoofdboodschap die ik de lezer mee wil geven. Het Argentijns-Spaanse duo Alta Gama (Alejo Gamboa & Amanda Delgado) combineert namelijk virtuoze acrobatiek met volledige openheid naar het publiek. De opzet is tamelijk simpel zonder poespas.
Alta Gama (Foto door: Jona Harnischmacher)
De twee komen de kleine tent binnen, heten het publiek welkom, beginnen dan aan een eerste ronde duo-acrobatiek op de fiets – hun specialisatie. Ronde na ronde klimt en draait zij steeds hoger rond zijn lichaam, bijna vergelijkbaar met een langzame pas de deux te paard. Met een fietsende hand op hand bereiken ze de eerste climax. Vervolgens mogen enkele toeschouwers op de pistevloer plaatsnemen, de rijcirkel stukje bij beetje verkleinend. Het maakt de fietsacrobatiek aanzienlijk moeilijker.
Tussendoor spreken Gamboa en Delgado openhartig over onzekerheden en complicaties aan hun eigen lijf. Dat doen ze serieus maar niet zwaarmoedig, met een lach, zelfspot en (wederzijdse) trots. Scène voor scène voelen we een vertrouwensband groeien tussen ons als publiek en de artiesten.
Alta Gama (Foto door: Jona Harnischmacher)
Alta Gama maakt gebruik van een goede circustheaterwetmatigheid: het tonen van ondubbelzinnige menselijkheid resulteert vooral in nog meer bewondering voor de abnormale acrobatiek. En als de trucs dan ook keer op keer spannender en mooier worden, steeds dichter bij het publiek op de grond, groeit ons enthousiasme exponentieel. Aan het eind gaan liefde voor deze mooie mensen en ontzag voor het circustechnische spektakel hand in hand.
Ik herhaal: een absolute aanrader.*
Dansend de avond in
Het programma zat uitgebreid vol. Dus na Mentir lo Minimo sloten we bijna direct aan bij de funky jongleershow Mismo Nismo (Circusbende programmeert inderdaad vooral shows met titels die passen bij de onbegrijpelijke bende) van Juggling Concert, gevolgd door het bizarre Têtes de Mules die door middel van poppentheater een grimmige circuswereld tot leven wekten. In de laatste avonduren – na een dag waarop je uiterlijk acht shows in één ruk door kon zien – konden we uitblazen op stampende muziek met Kaapverdische roots. Zo bracht Circusbende een heerlijk universum bij elkaar in het Erasmuspark.
Mismo Nismo (Foto door: Jona Harnischmacher)
