Is het raar om een recensie te schrijven over een boek dat al in 2017 is verschenen? Ik weet het niet, maar ik weet wel dat ik het een geweldig boek vond om te lezen en graag wil vertellen waarom.
In 1977 behoorde ik tot de eerste generatie fans die Bassie en Adriaan op de televisie zag, met de serie “Bassie en Adriaan & de Plaaggeest”. Als kind vond ik het helemaal geweldig want ik droomde toen zelf al van een carrière als clown in het circus en Bassie en Adriaan brachten die droomwereld tot leven op de televisie tot in de huiskamer. Bij het circus van Dick Binnendijk ( wordt niet vermeld in het boek) heb ik ze nog zien werken als “The Four Crocksons” en daar maakte ook clown Bassie zijn intrede; die herinnering haal ik uit mijn eerste circus programmaboekje uit 1974/75. Later zag ik ze ook nog optreden in circus Bassie en Adriaan (circus Renz) en in circus Theater Carré, (wordt uitgebreid beschreven in het boek) ik had toen als kind geen idee dat Adriaan op dat moment in scheiding lag met zijn eerste vrouw, voor mij was het allemaal glamour en glitter. Dat het leven van Bas en Aad niet over rozen ging kon ik nu allemaal terug lezen in het Boek.
Moe, ik kan een Salto !
25 jaar acrobaat geweest, 25 jaar acrobaat gespeeld.
“Het jaar 2017 is voor mij, Aad van Toor alias Adriaan, een heel bijzonder jaar. Ik ben dan 30 jaar getrouwd, woon 25 jaar in ons huis in Spanje en speel 40 jaar de rol van Adriaan in de series van Bassie en Adriaan. Bovendien bereik ik dan ook de leeftijd van 75 jaar. Alles bij elkaar dus reden genoeg om nu dit boek uit te brengen. In deze memoires schrijf ik over mijn zeer gevarieerde leven met vele ups en downs, en beantwoord ik vragen die ik nooit eerder heb beantwoord. De hoogtepunten in mijn leven komen aan bod, maar ook de dieptepunten, zoals mijn schooltijd. Want met de cijfers uit mijn schoolrapport kon ik een liedje zingen: ‘Alle eentjes zwemmen in het water’. Voor taal was mijn rapportcijfer nooit hoger dan een vijf, dus je begrijpt dat dit boek geen literair hoogstandje zal zijn. Maar het is wel een boek vol bijzondere gebeurtenissen die ik 25 jaar lang, samen met mijn broer Bas, als acrobaat heb beleefd in landen van Europa en Zuid-Amerika. Ook spéélde ik 25 jaar lang een acrobaat, in de series van Bassie en Adriaan, die ik tevens schreef, regisseerde en monteerde. De opnames maakten we in twaalf landen van Europa, op Curaçao, op St. Maarten en in zeven staten van Amerika.”
De Crocksons
Maar liefst 504 pagina’s telt het boek, dus het heeft behoorlijk lang op mijn nachtkastje gelegen voordat ik er aan begon, maar ik had het binnen een paar dagen uit, de schrijfstijl maar ook de (voor mij) bekende namen en onbekende wetenswaardigheden maakten het boek om van te smullen.
De meeste mensen weten waarschijnlijk niet eens dat het eerste deel van de carrière van Bas en Aad werd ingevuld als acrobaten in variétés, clubs en op de schnabbeltour. De (harde) weg daar naar toe en de avonturen in diverse landen worden zo beschreven dat je soms denkt dat je er zelf bij bent. Het is een wereld die zo ver weg staat van een Youtuber of influencer vandaag de dag, die denken dat ze heel wat voorstellen, maar de Crocksons, de artiestennaam van Bas en Aad, die presteerden echt wat, opgebouwd met bloed, zweet en tranen, dat noem ik nou echt artiesten.
Televisie serie
Een groot deel van het boek vertelt over het ontstaan en het verloop van de televisie series, het eerste contact met Joop van de Ende die ze leerde kennen toen hij nog toneelmeester was, terwijl Bas en Aad als artiesten in het theater werkten, hoe Joop van den Ende de eerste producent werd en Guus Verstraete de eerste regisseur, maar ook het hoe en waarom ze uiteindelijk ook weer afscheid nemen van Joop; het boek is zeer verhelderend in zaken waar ik als jonge toeschouwer absoluut geen weet van had, maar waarvan ik nu denk, aha zat dat zo.
Circus
In een interview had ik wel eens gelezen dat Adriaan eigenlijk een hekel had aan circus, dat snapte ik nooit, maar na het lezen van het boek snap ik dat veel beter, de romantiek was nogal ver te zoeken en als er dan mensen op je pad komen, die denken dat zij de zaakjes wel even zullen regelen, maar er eigenlijk geen verstand van hebben of een ander die alleen maar aan eigenbelang waarde hecht en wanneer je bovendien tegen wil en dank de leiding krijgt over het circus met alle voor maar vooral tegenspoed en tegenwerking, dan wordt het allemaal een stuk minder leuk. Gelukkig kwam er later nog een periode bij circus Renz, toen Nol van de Vegt nog directeur was, wat een stuk gezelliger en leuker bleek te zijn, maar na zijn overlijden verandert dat ook weer….
Ondernemers
Ook al probeerde de pers vaak een beeld neer te zetten van B&A als commerciële jongens: het blijkt veel genuanceerder te liggen. Om de televisie series te kunnen betalen moesten Bas en Aad zelf heel veel financieren. Ze deden zoveel optredens om de series te kunnen betalen; er ging heel veel eigen risico en ondernemersrisico aan het succes vooraf. Aad schreef de verhalen voor de series, maakte de draaiboeken en regisseerde en monteerde ook nog eens alles zelf. Bas deed de pers, shows en publiciteit en zo groeide door heel hard werken het Bassie en Adriaan imperium uit tot een succes, maar zeker niet zonder vallen en opstaan.
Ziekte Aad
Heel open is Aad ook over het verloop van de speekselklierkanker die hem treft. Een horror ziekte die je je ergste vijand nog niet gunt, dankzij een aantal goede doctoren weet hij het te overwinnen maar de spanning en ellende , de pijn en het verdriet, de teleurstelling in sommige mensen, het treft je diep in je hart en ziel, als je het leest. Maar dat is niet alle tegenslag: zoals (bekende) acteurs die jaren later nog een slaatje proberen te slaan uit het televisie succes, terwijl ze daar al goed voor zijn betaald en zelf nooit enig ondernemers risico hebben gelopen. Als je beeld is dat alles over rozen is gegaan, dan heb je het mis.
Liefde
Gelukkig zitten er in het boek ook heel veel mooie positieve verhalen en de liefde voor het vak, de series, de kinderen, de goede vrienden, het publiek en zeker niet in de laatste plaats voor Ina, de vrouw van Aad. Met heel veel respect schrijft Aad ook over zijn broer Bas, natuurlijk zijn er momenten dat het niet goed gaat of dat er ruzie is, maar het is absoluut duidelijk dat deze broers samen zoveel goede momenten hebben gehad, dat die het altijd winnen van de mindere momenten.
Respect
Als kind was ik fan van het eerste uur. Na het lezen van het boek heb ik nog meer respect gekregen en vond het een cadeau om zoveel achtergrond informatie te krijgen. Terwijl op de Nederlandse televisie zoveel nietsnutten en niets-kunners een podium en lof krijgen vind ik dat Bassie en Adriaan veel te weinig zijn geprezen voor alles wat zij hebben gedaan en hebben gepresteerd. Ik heb nog nooit de behoefte gehad om een schrijver te bedanken voor zijn mooie verhalen, maar nu wel; Aad bedankt voor dit mooie boek.
P.S. Het boek “Allememaggies” van Bas van Toor, heb ik inmiddels ook besteld, daarover binnenkort meer.
Programmaboekje Dick Binnendijk 1974/75 “The Four Crocksons” en clown Bassie
Boek bestellen ? Klik op het plaatje van het boek hieronder
De cover van het boek; Moe, ik kan een salto !
Programmaboekje Circus Bassie en Adriaan
