Er is een kans dat dromedarissen vanaf januari 2024 niet meer gebruikt mogen worden voor circusoptredens. Minister Henk Staghouwer heeft bekend gemaakt dat de zogeheten positieflijst van kracht wordt. Vanaf 1 januari 2024 mogen er nog maar dertig soorten zoogdieren als huisdier gehouden worden. Hierdoor wordt het in de toekomst niet meer mogelijk om exotische zoogdieren te houden, te fokken of te verhandelen.
De lijst heet de Huis- en Hobbydierenlijst, maar wordt meestal de positieflijst genoemd. Volgens kenners rammelt de wet aan alle kanten, net zoals de wet circusdieren die door de rechters van tafel is geveegd. Wellicht kan het in de toekomst nog meevallen ook al is de materie behoorlijk ingewikkeld.
fokken is straks al helemaal verboden, foto: Manfred Richter
Op de circusdierenlijst staat een diersoort die niet op de huis- en hobbydierenlijst
staat. Het gaat om de dromedaris. Ook voor de circusdierenlijst geldt dat deze
diersoort na invoering van de huis- en hobbydierenlijst niet meer mag worden
gebruikt voor optredens.
Lijst met 30 toegestane dieren
Omdat het geen lijst is met dieren die verboden zijn als huisdier, maar juist een lijst met de zoogdieren waarvan het is toegestaan ze te houden. Soorten die niet op de lijst staan, mogen niet worden gehouden. Er komt een overgangsregeling voor dieren die niet op de lijst staan. Heeft u op 1 januari 2024 een zoogdier dat niet op de lijst staat? Het is belangrijk dat u kunt bewijzen dat u het dier al had. U mag het dier dan houden tot het doodgaat. Deze dieren mag u niet loslaten in de natuur. En vanaf 1 januari 2024 mag u niet meer fokken met soorten die niet op de lijst staan.
Ter bescherming van de veiligheid
Diersoorten uit de risicoklassen D, E en F staan niet op de lijst. Deze soorten mag u niet houden, behalve als ze gedomesticeerd zijn. Deze dieren zijn gewend aan het leven dichtbij de mens. Er is veel kennis over het houden van deze dieren.
In Nederland leven veel dieren onder de hoede van mensen. Veel mensen zetten
zich in om goed voor hun dieren te zorgen. Tegelijkertijd zijn er risico’s verbonden
aan het houden van dieren, zowel voor het welzijn als het dier, als voor de
veiligheid van de mens. Die risico’s zijn bij veel diersoorten dermate groot, dat
een diersoort niet geschikt is om door eenieder gehouden te worden.
Ter verbetering en bescherming van het welzijn van dieren en ter bescherming
van de veiligheid van de mens is de lijst op 7 juli aangekondigd.
Wat zijn de gevolgen voor mensen die nu een zoogdiersoort houden die niet op de lijst staat. De lijst zal 30 zoogdiersoorten bevatten. Er is sprake is van een
overgangsperiode. De Wet dieren verbiedt het ons om dieren te houden, tenzij het gaat om dieren die door de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn aangewezen.
Dit verbod geldt om het welzijn van dieren te beschermen en het gevaar voor de
mens te beperken. In het Besluit houders van dieren is bepaald dat het verbod
alleen voor zoogdieren geldt.
Voor een aantal zoogdiersoorten is het nu al verboden om ze te houden. De Wet
natuurbescherming, het wettelijk kader voor gebiedsbescherming (Natura 2000)
en soortenbescherming, kent een aantal bepalingen die van belang zijn voor het
houden van dieren die uit het wild afkomstig zijn. Zo mogen dieren van
beschermde soorten afkomstig uit het wild in Nederland niet zomaar worden
gehouden als huisdieren en is het voor particulieren verboden om grote
katachtigen (zoals tijgers en leeuwen) en primaten (apen) in Nederland te
Hiermee worden de specifieke voorschriften inzake de bescherming van dier- en plantensoorten als voorzien in de Vogelrichtlijn, de Habitatrichtlijn, het Verdrag van Bern en het Verdrag van Bonn geïmplementeerd.
Ook mogen dieren die op de Europese Unielijst voor zorgwekkende
invasieve uitheemse soorten staan, en waar geen overgangsrecht op van
toepassing is (bijvoorbeeld de wasbeer en de grijze eekhoorn) niet gehouden
worden. Voor soorten die een beschermde status hebben op grond van de CITESregelgeving, gelden strenge regels over welke soorten wel of niet internationaal of
Europees verhandeld mogen worden en onder welke voorwaarden.
Deze lijst is een algemene lijst van toegestane dieren. Er zijn ook specifieke lijsten
zoals de productiedierenlijst en de circusdierenlijst. Om een zoogdier voor
productie of optredens te mogen gebruiken, moet het dier zowel op de huis- en
hobbydierenlijst als op de productie of- circusdierenlijst staan. Voor drie
diersoorten op de huidige productiedierenlijst geldt dat zij niet op de huis- en
hobbydierenlijst komen te staan. Het gaat om de nerts, het damhert en het
Midden-Europees edelhert. Nertsen mogen sinds 2021 al niet meer worden
gehouden op grond van de Wet verbod pelsdierhouderij.
Voor de andere twee diersoorten betekent de invoering van de huis- en
hobbydierenlijst dat er een eind zal komen aan het gebruik van deze dieren als
productiedier.
Methodiek voldoet niet aan de eisen
Inmiddels wordt er gereageerd door deskundigen zoals Erna Philippo Gho:
“De nieuwe positieflijst voor huis- en hobbydieren wil nog maar 30 diersoorten toelaten. De lijst is opgesteld op basis van een beoordelingsmethodiek die als volgt werkt: Er zijn binnen 5 categorieën 17 eigenschappen van dieren vastgesteld die mogelijk negatieve gevolgen zouden kunnen hebben voor de gezondheid en het welzijn van dieren of de gezondheid van mensen. Vervolgens is voor circa 300 diersoorten beoordeeld of ze de eigenschappen hebben of niet. Heeft een niet-gedomesticeerde diersoort in meer dan 2 categorieën een eigenschap die als gevaar wordt gezien, dan mag de soort niet meer gehouden worden vanaf 2024.
Deze methodiek voldoet op geen enkele wijze aan de eisen die daaraan worden gesteld door de Europese en nationale rechter. Dat komt vooral omdat alleen is gekeken of een diersoort een bepaalde eigenschap heeft. Er is niet per diersoort onderzocht wat voor die diersoort de mogelijke negatieve gevolgen zijn, onder welke omstandigheden die negatieve gevolgen zich kunnen voordoen, wat de kans op het intreden van de negatieve gevolgen is en wat de ernst en de duur van die negatieve gevolgen is.
Deze argumenten zijn voldoende om het verbod op de andere dan de 30 diersoorten door de rechter van tafel te laten vegen.
