De toekomst van circussen in 2025

Piet-Hein Out fotografeerde vorig jaar het ontstaan van de Circusagenda

Hoe ziet het circus er in Nederland uit rond het jaar 2025? Waarzeggers kom je al een tijdje niet meer tegen in de circussen, (behalve mentalisten) dus is het zaak om te zorgen dat je nu al werkt aan een fantastische toekomst. 40 deelnemers uit het complete circusveld vergaderen regelmatig met elkaar over die toekomst. Bij die bijeenkomsten zie je jeugdcircussen, circusacademies, circusdirecties van tentcircussen en theatercircussen, circusproducenten, circusartiesten, tentverhuurbedrijven, artiestenverhuur, kortom, alles wat met circus te maken heeft en geïnteresseerd is in een goede toekomst die meldt zich bij de vergaderingen die ongeveer om de 2 maanden worden gehouden.

Op 28 maart was er weer zo’n vergadering waarin tal van leuke dingen werden besproken en aangekondigd. Dit keer bij Circus Sijm.
N.a.v. de presentatie van #Circusagenda2025 voerde voorzitter Patrick Cramers gesprekken met de Raad voor Cultuur en het Fonds voor Cultuurparticipatie. De Raad voor Cultuur wil circus opnemen in hun plannen voor de nieuwe beleidsperiode 2021 – 2024.

Post NL denkt mee
Post NL heeft n.a.v. #Circusagenda2025 contact gezocht met Cramers. Zij willen graag
meedenken in de mogelijkheden voor online marketing voor het circus. Men is nog op zoek
naar festivals/ projecten die mee willen draaien in een pilot. Wie interesse heeft, kan zich
Studenten en tentcircussen
Het biedt voordelen om elke keer op een andere plek te vergaderen. Circus Sijm kon een selectie van de acts laten zien. Naar aanleiding hiervan ging men het gesprek aan. Eén van de thema’s uit #Circusagenda2025 is het onderdeel Meer gesprekken over het vak. Met het bekijken van elkaars voorstellingen en de discussie daarna werd dit onderwerp ook behandeld tijdens de bijeenkomst. Aanwezigen konden vragen afvuren over de formule van de voorstelling. O.a. wat studenten missen om aan de slag te gaan bij Circus Sijm of bij een ander Nederlands circus.
De focus bij Sijm ligt op persoonlijke aandacht en sfeer. In principe willen ze best nog iets groter worden, zolang het die aandacht en sfeer niet veranderd. De artiesten die bij Circus Sijm spelen komen veelal uit het buitenland. Alex scout zijn artiesten veel in Duitsland en Italië. De artiesten moeten passen bij het gezelschap, zowel voor het optreden in de piste, als voor het leven daarnaast. Circus Sijm trekt rond, alles is altijd schoon en tot in de puntjes verzorgd; artiesten moeten hier in kunnen leven.
Meer studenten naar de voorstellingen
T.a.v. de opleidingen in Nederland vindt Alex het een gemis dat studenten niet meer gemotiveerd worden om voorstellingen van het rondreizend circus te bezoeken, of stages te lopen bij deze organisaties. Op die manier worden studenten niet bekend gemaakt met deze vorm van circus in Nederland, en zijn zij niet goed op de hoogte van de diversiteit binnen de gehele circussector.
 
Presentaties kwartiermakers
Na een oproep in december, zijn er voor elk van de vijf thema’s uit de #Circusagenda 2025 kwartiermakers aangesteld. Zij zijn in januari voor het eerst bij elkaar geweest en presenteren hier hun eerste ideeën en plannen voor de uitwerking van de verschillende thema’s.
De basis
Marjolein Wagter en Anne Kuiper hebben voor dit onderwerp een aantal criteria bepaald om een zo breed mogelijke basis van het circus te realiseren:
circus zou een ongedeelde plaats moeten krijgen binnen een kunstenplan voor het basisonderwijs;
circus zou een eigen status moeten ontwikkelen binnen cultuureducatie van het middelbaar onderwijs;
circus zou als fysieke educatie een integrale aanpak moeten krijgen binnen het
Bewegingsonderwijs/Lichamelijke Opvoeding;
circus zou als fysieke educatie een duidelijke samenwerking moeten zoeken met sportclubs;
circus als mentale educatie zou zich breed moeten oriënteren en versterken met onderzoeken die uitwijzen dat een meervoudige handelingsbekwaamheid door het circus verkregen kan worden;
circus als sociale educatie zou zich veel meer moeten profileren rondom waarden en normen en samenwerkingsverbanden die gerealiseerd worden met het Social Circus.
Meer publiek
Laura Holleman heeft contact gelegd met een aantal theaters, en gevraagd naar de bezoekerscijfers van de afgelopen paar jaar van circusvoorstellingen. Ze heeft ook gesproken met marketeers van theaters over hoe het nu kan dat er gemiddeld nog steeds te weinig bezoekers naar circusvoorstellingen gaan. Ze doet een oproep voor mensen om mee te denken.
 
Meer en betere speelplekken
Marcel Bergema heeft al met meerdere mensen contact gelegd om dit thema verder uit te diepen. Hij is ook op zoek naar mensen die mee willen denken.
Meer gesprekken over het vak
Neander Houben heeft een aantal vragen opgesteld die onderzocht moeten worden om te kunnen spreken over het circusvak.
Over welk circusvak gaat het?
Hoe kunnen we circus een artistieke stem geven en hoe ziet deze er dan uit?
Hoe ziet circus als artistieke kunstvorm eruit?
Hoe kunnen we de hedendaagse circuskunstpraktijk artistiek begrijpen?
Wat is de kracht van het circus vanuit historie en cultureel erfgoed?
Wat ‘vertellen’ circusmakers uit de circuspraktijk?
Waartoe opleiden in Nederland?
Wat kunnen we meenemen uit de internationale ontwikkelingen?
Hij wil rondom drie thema’s, respectievelijk de culturele stem, de artistieke stem en de beleving, het onderwerp verder uitwerken. Voor elk thema vraagt hij of mensen willen aansluiten.
Meer Nederlands talent
Nick van der Heyden en Soesja Pijlman gaan in hun presentatie in op de loopbaan van een circusartiest in Nederland, van beginner naar ervaren naar gevorderd, vergevorderd, semi-prof tot uiteindelijk professional. Als professional kun je actief zijn als artiest/maker, als docent/trainer en als organisator/producent. Zij doen een oproep aan alle aanwezigen om hun dromen en doelen t.a.v. meer Nederlands talent op te schrijven. Met die input gaan zij verder aan de slag.
De volgende circusbijeenkomst vindt plaats in juni. Rosa Boon van TENT Circustheater Producties biedt aan om de bijeenkomst bij hen in Amsterdam te organiseren.