Circusmuseum.nl De grootste collectie van Europa.
“De schatkamer van de circus geschiedenis”
Circusmuseum is geen museum in een gebouw, maar een website waar de hoogtepunten uit de circuscollecties van de Bijzondere Collecties (Universiteit van Amsterdam) tentoongesteld worden. Circusmuseum is een project van Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam en Stichting Theater in Nederland.
De grootste collectie van Europa.
Het Allard Pierson (de Collecties van de Universiteit van Amsterdam) beheert een internationaal unieke circuscollectie, de grootste van Europa. De circuscollectie is samengesteld uit een aantal collecties van privépersonen – zoals verzamelaars Jaap Best, K.D. Hartmans en Herman Linssen – en instellingen – zoals Theater Instituut Nederland – die zich hebben toegelegd op het verzamelen van circuserfgoed. Het is een levende collectie die steeds wordt aangevuld met nieuw materiaal. Ook de komende jaren worden objecten gedigitaliseerd en ontsloten. Op deze website zijn enkele hoogtepunten uit de collecties te zien.
De verzamelaars
Herman Linssen
Jaap Best / de Friedländers / de schat binnen de Circuscollectie
In de Hamburgse wijk St. Pauli begon Adolph Friedländer in 1872 een drukkerij. Dit bedrijf zou in de loop der jaren uitgroeien tot de grootste lithografische drukkerij voor circussen, kermisattracties, variété’s en individuele artiesten. Deze affiches, de zogenoemde Friedländers, vormen het summum van de collectie Best. De genummerde exemplaren zijn tevens te herkennen aan het monogram van de drukkerij in de rechter benedenhoek. Met de bijna 3500 kleurenlitho’s van deze Hamburgse drukker is dit de meest omvangrijke collectie ter wereld.
Na het overlijden van Jaap Best in 2002 gaf diens weduwe de collectie in beheer aan het Teylers Museum in Haarlem. Het bestuur van de stichting Jaap Best droeg in 2016 de collectie over aan de Bijzondere Collecties. De collectie omvat 7300 affiches, 7900 foto’s en prentbriefkaarten, 400 prenten en gravures, 4000 programma’s, 2000 tijdschriften en vakbladen, 600 boeken, knipsels en circusparafernalia zoals puzzels en kalenders. Het materiaal is ontsloten in de catalogus van de Theatercollectie en voor een belangrijk deel gedigitaliseerd.
Fotograaf Heinz Baudert / chroniqueur van het circusleven
Heinz Baudert (1915–2003) heeft zich gedurende zijn loopbaan als fotograaf ontwikkeld tot een prominent chroniqueur van het (internationale) circusleven. In de jaren 1950 verkocht hij zijn damesmodewinkel in Amsterdam om zich geheel te kunnen wijden aan de fotografie. Zijn 6×6-camera zorgde voor een reeks herkenbare en iconische beelden uit de wereld van het circus. Diverse tentoonstellingen brachten zijn fotokunst bij een breed publiek onder de aandacht, onder meer in het Stedelijk Museum te Amsterdam. De collectie bestaat uit foto’s en negatieven van het circusleven. Het materiaal is ontsloten in de catalogus van de Theatercollectie en voor een belangrijk deel gedigitaliseerd.
K.D. Hartmans / kinderboeken en circusliteratuur
Kornelis Dirk Hartmans (1906–1963) verzamelde in zijn vrije tijd boeken en ander materiaal over het circus in brede zin, met een accent op kinder- en jeugdliteratuur met circus als onderwerp. Van 1949 tot 1961 was hij actief als bestuurslid van de Club van Circusvrienden en van 1950 tot 1962 als redacteur van het tijdschrift De piste. Uit dien hoofde bouwde hij een fijnmazig netwerk op van contacten in de Nederlandse en internationale circuswereld. De collectie Hartmans bestaat, behalve uit 3300 boeken en brochures, uit een verzameling affiches, programma’s, foto’s en ander materiaal over het circus. De zelfstandige publicaties zijn opgenomen in de catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
Bezoek hier : de website Circusmuseum.nl
Bronnen: Circusmuseum.nl allardpierson.nl bijzonderecollecties.uva.nl
Afbeeldingen: Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam
Afbeeldingen kunnen auteursrechtelijk beschermd zijn.
Deze informatie is geplaatst met toestemming van de conservator van de collecties; dhr. Hans van Keulen, waarvoor dank.