Afgelopen zondag 27 oktober 2024 won trapeze-artieste Alice Davies de BNG Circusprijs. Ze keerde terug naar huis de titel ‘BNG circustalent van het jaar’ én met een geldprijs van €7.500!
Ze ontving de prijs uit handen van Mat Meijs – secretaris van het BNG Cultuurfonds – die Circusweb recent in dit artikel interviewde.
Alice Davies, de winnaar van 2024. (Foto door: Jostijn Ligtvoet Fotografie)
Enkele dagen voor aanvang van de finale van 2024 spraken we de winnaar van de BNG Circusprijs van 2023. Acrobaat, fotograaf, installatie-bouwer: Erik Berkey is multidisciplinair artiest. Maar op het diploma staat Chinese paal: de richting waarin die vorig jaar afstudeerde aan de Bachelor for Circus and Performing arts in Tilburg. Het originele afstudeerwerk Structure#1 leverde Berkey de BNG Circusprijs 2023 op. Een gesprek over creëren, erkenning en schakelen.
Aflevering 4: de winnaar van 2023
Een bloedhete zomerdag, juni 2023. De Tilburgse vierdejaars circusstudenten presenteren hun afstudeeracts in de tot theater omgebouwde circushal. Na de pauze gaan we niet direct terug naar onze plaatsen. We worden eerst naar een aparte hoek van de zaal geleid. Daar staat een opvallende vijf meter hoge constructie van palen en touwen.
Berkey bij de BNG Circusprijs-uitreiking in 2023.
Opleidingen leven doorgaans zeer innovatieve acts af, maar het gebeurt niet vaak dat studenten volledig nieuwe apparaten ontwikkelen. Berkey wel: die bedacht deze installatie onder de naam #Structure 1. Rond klimmend tussen de palen, voelde dit meer als een onderzoek dan een kant-en-klare act. Je bleef afvragen: als je de ene kant op klimt, waar kan je vervolgens nog meer naartoe?
Hoe bedenk je zoiets?
Berkey: “In mijn derde jaar ging ik naar Zweden, trainen bij de circusafdeling van SKH in Stockholm (tot voor kort bekend onder de naam DOCH). Daar volgde ik het programma ‘introductie tot rigging circus’. Onderdeel daarvan was een individueel rigging project. Ik besloot daarin een installatie te creëren geïnspireerd op mijn eigen discipline – de Chinese paal.
“Praktisch probleem: in de zaal zaten geen consistente rigging-punten in de vloer waar ik mijn installatie mee kon opbouwen, terwijl je die in principe wel nodig hebt om een structuur veilig vast te zetten. Vanuit die beperking ben ik een installatie gaan ontwikkelingen op basis van het tensegrity-principe. Dat betekent dat het systeem ‘in zichzelf balanceert’ door een evenwicht tussen druk- en trekbelasting.”
Berkey
Had je eerder installaties gebouwd?
“Ik was wel eerder technisch bezig geweest, alleen nooit om iets te bouwen waarin ik zelf veilig moest werken als artiest. Veel tijd in mijn vierde jaar is uitgegaan naar het bouwen van de structuur. Daardoor heb ik weinig tijd in de installatie zelf kunnen doorbrengen voordat ik mijn afstudeeract moest presenteren: een stressvolle periode.”
Welke impact had de BNG Circusprijs nominatie op jou?
“De nominatie voelde als een erkenning voor de ingeslagen weg. Die was tenslotte echt mijn avontuur, waarin ik in de eerste plaats mijn eigen interesses volgde. Als blijkt dat die keuzes aanslaan bij anderen, geeft dat extra energie om door te gaan.”
“Door het ontwikkel-budget van de nominatie – en de selectie als Keep an Eye maker bij Festival Circolo – kon ik vijf weken op residentie. Mijn plan was om daar meer uren in het apparaat door te brengen en het repertoire van bewegingen uit te breiden.
Maar toen werkte mijn lichaam opeens niet mee, niets ging meer: ik bleek Pfeiffer te hebben. Collega artiest Swantje Kawecki heeft in één week de constructie leren kennen en zich de act eigen gemaakt. Zij heeft toen gespeeld tijdens de finale van de BNG Circusprijs.”
Berkey
Heb je na het winnen van de prijs nog zelf doorgewerkt aan je act?
“Het afgelopen jaar heb ik door mijn ziekte niet als artiest of maker actief kunnen zijn. Het prijzengeld heeft mij wel geholpen om deze tijd financieel door te komen. Dat is echt een voordeel: het fonds geeft makers de vrijheid om het geld op hun eigen manier te investeren.”
En de komende tijd?
“Ik hoop binnenkort weer aan de slag te gaan. Toen ik vorig jaar zelf niet meer kon optreden, was dat natuurlijk schakelen. Opeens stond ik daar als een outside eye, choreograaf-regisseur. Terwijl iemand anders, met een ander lichaam en andere balanspunten, haar evenwicht moest vinden. Van buitenaf heb ik de constructie eigenlijk opnieuw leren kennen. Dat was op een eigen manier ook waardevol.”
Op zondag 27 oktober presenteerde de genomineerden van dit jaar zich nog een laatste keer in een gezamenlijke voorstelling op Festival Circolo. Een terugblik op de finalevoorstelling volgt later deze week.
In het laatste artikel van de BNG Circusprijs-serie (online vanaf woensdag 30 oktober 2024) spreken we met Kevin van Geet over zijn ervaringen als jurylid, en samenwerken over de grenzen van circus-genres heen.
