Het Moskouse Staatscircus, een iconisch bouwwerk uit de jaren zeventig, staat op de nominatie om gesloopt te worden.
Het oude gebouw moet plaatsmaken voor een modern en kleurrijk circuscomplex. De plannen van de Moskouse autoriteiten roepen echter gemengde reacties op.
Een architectonisch icoon uit de Sovjettijd
Het oorspronkelijke gebouw van het Groot Moskouse Staatscircus werd ontworpen door architect Yakov Belopolsky en opende op 30 april 1971 zijn deuren. Met zijn cirkelvormige structuur en een verhoogd dak dat doet denken aan een traditioneel circustent, was het een uniek voorbeeld van modernistische Sovjetarchitectuur. Het circus bood plaats aan 3.400 toeschouwers en beschikte over een innovatieve constructie met vijf beweegbare podia, die binnen enkele minuten konden worden aangepast aan verschillende acts.
Bijzonder was ook de ruime toepassing van glas in de benedenverdieping, waardoor veel natuurlijk licht het interieur kon binnendringen. De afwerking met graniet, marmer, hout en aluminium gaf het gebouw een statige uitstraling. Daarnaast beschikte het circus over een speciale regeringsloge en een ondergrondse parkeergarage met een lift, speciaal ontworpen voor de Sovjetleider Leonid Brezjnev en andere hooggeplaatste functionarissen.
Het huidige gebouw.
Achterstallig onderhoud en plannen voor sloop
Na meer dan vijftig jaar is het gebouw sterk verouderd en kampt het met structurele gebreken. In plaats van een grondige renovatie te overwegen, hebben de Moskouse autoriteiten besloten om het circus volledig te slopen en een nieuw complex te bouwen. De plannen voor het nieuwe circus zijn onlangs gepresenteerd door burgemeester Sergej Sobjanin.
Het nieuwe ontwerp bestaat uit meerdere afzonderlijke structuren, met de manege als middelpunt, onder de naam “Monomakh’s Hat”. De sloopwerkzaamheden moeten nog dit jaar beginnen en de voltooiing van het nieuwe gebouw staat gepland voor 2028.
Ontwerp van het nieuwe gebouw.
Omstreden ontwerp en architectonische kritiek
Het nieuwe circusontwerp is niet onomstreden. Het kleurrijke en speelse ontwerp wijkt sterk af van de ingetogen en functionele stijl van het huidige gebouw. Critici vinden dat het plan onvoldoende rekening houdt met de architectonische en historische waarde van het originele circus.
Daarnaast is er onduidelijkheid over de herkomst van het ontwerp. Het Russische architectenbureau Apex wordt officieel als ontwerper genoemd, maar volgens berichtgeving van de onafhankelijke Russische nieuwssite Meduza zou het ontwerp in werkelijkheid afkomstig zijn van een in Singapore gevestigd bedrijf. Dit bedrijf was eerder betrokken bij de omstreden renovatie van het Olympiastadion in Moskou.
Een nieuw hoofdstuk voor het Moskouse circus
Met de sloop van het Moskouse Staatscircus verdwijnt een belangrijk stukje Sovjetarchitectuur uit het stadsbeeld. Of het nieuwe circus dezelfde iconische status zal bereiken, valt nog te bezien. In de komende jaren zal blijken of de keuze voor volledige vernieuwing gerechtvaardigd is, of dat een restauratie van het oude gebouw een waardiger eerbetoon aan de geschiedenis was geweest…