16 april 2018

Pia Meuthen: Bijzondere vormentaal van circus integreren met dans

Circuswebbezoekers valt het zeker op dat de redactie aandacht besteedt aan Panama Pictures. Van origine een danscompany die 6 jaar geleden de charme ontdekt van de bewegingen bij circus. De bezoeker van het Festival Circolo kan het circusgehalte van de productie Alpha al in 2014 bewonderen. Ik zie ze bij Korzo, Cirque Mania 3. Tijd voor een gesprek met choreografe en “circusmaker” Pia Meuthen.
 
Hoofdfoto Rob Hogeslag

Pia Meuthen, foto: Renate Beense

 
Pia Meuthen (1972) wordt geboren in Duisburg in een gezin waar veel aandacht is voor kunst en cultuur. Haar ouders nemen haar al vroeg mee naar dans- en theatervoorstellingen. Vanaf de middelbare school is haar voorkeur duidelijk, ze leidt daar een dansgroep en maakt voorstellingen. Daar blijkt haar gedrevenheid en commitment. De wens groeit om later in het leven choreograaf te worden. Voor dit beroep bestaan er op dat moment geen opleidingen. Pia volgt een dansopleiding en doet als danser ervaring op. 
 
Stap voor stap geintegreerd
Je bent al bijna meer dan 15 jaar in beeld als maker van allerlei producties waar je persoonlijke vertellingen een hoofdmoot in spelen en 6 jaar geleden ontdek je de magie van het circus, met name de bewegingen van circus die je kan gebruiken in je productie. Heeft dit je kijk op circus als discipline veranderd? 
 
“Het heeft absoluut mijn kijk op circus verbreed. Ik was bekend met het meer traditionele circus, maar wist nog weinig van het nieuwe circus. Ik heb me toen verdiept in verschillende circusdisciplines en deze stap voor stap geintegreerd in mijn werk. Met als doel het creëren van een nieuwe taal waarbij dans en circus in elkaar overvloeien”.
 
Vanaf dag 1 in en met het decor werken

Je bent al lang onderscheidend bij het maken van je producties en door circus werd dit onderscheid nog sterker. Ik heb gekeken naar wat de volgorde is van de creatie van een voorstelling, eerst het idee, dan het bespreken met de dramaturg, dan de muziek en daarna ga je pas aan de slag met de dansers. Is dat een voordehand liggen de volgorde? 
 

“Het maken van de muziek gaat eigenlijk gelijk op met het maken van de voorstelling. Een ander belangrijk ingrediënt is echter nog het decor dat ontworpen en gemaakt wordt voordat de repetities van start gaan. Zodat wij vanaf dag één zowel in als met het decor kunnen werken”.

Hier onder de mooie impressie van het maken van de voorstelling Alpha, die te zien is bij Circolo (2014). 

 

 

Horen de dansers/artiesten de muziek en gaat daar hun fantasie op los? Kun je iets vertellen over de makers van de muziek en waarom je daar steeds weer op terugkomt?

Pia: “Mijn voorstellingen ontstaan voor een groot deel vanuit improvisatie. Tijdens het improviseren gebruiken wij bestaande muziek die de juiste sfeer weet te creëren. Zodra het bewegingsmateriaal en de scenes meer vorm krijgen, laat ik het aan mijn vast componisten duo Strijbos & van Rijswijk zien. Gezamenlijk analyseren wij waarom bepaalde muziek werkt bij de scenes en hoe we de aandacht en emotie van het publiek het beste kunnen sturen. Vervolgens componeren zij de muziek en blijven die tot aan de première aanscherpen. Ik ben heel gelukkig met deze samenwerking omdat hun muziek perfect aansluit bij mijn werk, het laat de noodzakelijk ruimte voor de beweging maar stuurt toch de blik en het gevoel van de kijker”.

Pia Meuthen bij Circolo, foto Hannah Hunink.

Vertrouwen in elkaar
Kan het zijn dat je interesse voor circus werd gewekt door het werken voor Fontys, waar ook de circusopleiding plaatsvindt? 
Pia beaamt dit: “Het heeft mij inderdaad nieuwsgierig gemaakt naar circus. Toen ik zes jaar geleden voor een kort optreden een hand to hand trio nodig had, was de stap naar ACaPA snel gemaakt. Al bij de eerste repetities met het trio groeide mijn fascinatie voor het circus. Het risico dat zij namen, het vertrouwen dat ze in elkaar hadden, de bijzondere vormentaal, de openheid naar het publiek – het waren allemaal elementen die me grepen en die ik graag met dans wou combineren en verder ontwikkelen”.

 

Ik kon tijdens het kijken naar Portraits and Short Stories in Korzo eigenlijk niet precies achterhalen wie de circusartiesten waren en wie de dansers, het vloeide in elkaar over. 
Leren de dansers en circusartiesten elkaar de disciplines in voorbereiding voor zo’n voorstelling?

“Dat is fijn om te horen. Het is inderdaad de bedoeling dat je als toeschouwer niet onmiddellijk ziet wie de danser en wie de acrobaat is. Vast onderdeel van het repetitieproces is dan ook dat de performers vertrouwd raken met elkaars discipline. Ook dagen we de performers met een circusachtergrond uit met een frisse blik naar hun discipline te kijken en niet alleen uit te gaan van bekende bewegingen en vormen maar juist op zoek gaan naar een nieuwe taal”.

Pia aan het werk tijdens het maken van de voorstelling Alpha, foto: Ben Nienhuis


 
Je hebt gewerkt met de circusdisciplines strapps, Chinese pole, trampoline en zelfs met martial arts, zijn er nog meer circusdisciplines die je kunt verwerken in je voorstelling, bijvoorbeeld jongleertechnieken
Pia: “Ik ben nu bezig met een korte voorstelling met een combinatie van dans en jongleren die te zien is tijdens onze Road to Panama op 25 en 26 april in de Verkadefabriek in Den Bosch, waar we huisgezelschap zijn. En er vinden zeker nog meer circusdisciplines hun weg in mijn werk, vooralsnog ben ik erg gefascineerd en geïnspireerd door het circus en zijn talrijke mogelijkheden”. Ik heb gezien dat je met Panama Pictures veel op festivals in het buitenland werkt. In het verleden in Duitsland, Noorwegen, Spanje, Zwitserland, Polen, Engeland, Oostenrijk, China, Maleisië en Indonesië. 
Wat zijn de vooruitzichten voor 2018 internationaal gezien? In juni gaan we naar een festival in Chemnitz Duitsland en voor volgend jaar staat in ieder geval een tournee naar China gepland die we momenteel aan het voorbereiden zijn. 
 
 
Jonge makers coachen

Ik zag dat je veel coacht bij het maken van eigen werk bij zowel dansers als circusartiesten. In mei is er weer iets moois te zien van je coaching werk bij TeaTime Company, 1 danser en 2 circusartiesten. Wat kun je hierover vertellen?

Bekijk hier de prachtige video van TeaTime Company Stick-Stock, een Nederlands gezelschap dat binnenkort bij het Circusstad Festival te zien is: 

 

Pia: “Ik coach graag jonge makers bij het ontwikkelen van hun werk. Ik heb eerder gewerkt met Familiar Faces een getalenteerd en vernieuwend hand to hand gezelschap (BNG circusprijs 2017) en meer recentelijk met het jonge gezelschap Teatime Company. Teatime maakt mooi, toegankelijk werk waarin ze op een inventieve manier hun achtergronden: Chinese pole, jongleren en dans weten te verbinden tot een nieuw idioom. 

Komt dat zien

Te zien met de voorstelling Road to Panama bij de Verkadefabriek op woensdag en donderdag 25 en 26 april

TeaTimeCompany te zien bij Circusstad op 2 en 4 mei (gratis voorstelling)